KAAN 5. Nesil Savaş Uçağı Projesi

Sn.Yaşar


Bürfis hazır olmasada (tüm dagıtılmış radarlar) murad600 a nın hazır olduğu söyleniyor keza karat ve Toygun içinde aynı şey söyleniyor.

Varsın yanak radarı, kuyruk radarı,kanallardaki radarlar ve yıldırım drıcm varsın hazır olmasın

Bize;

Murad 600
Karat ırst
Toygun ek

Yeterde artar

Zaten ilk uçaklar Eken duhul yada hava-hava ağırlıklı olsa bize yeter.

Bize İngilizler iki yılda daha doğrusu 2028 gibi üretime girecek f110 gücünde bir tf35000 üretse güle oynaya kabul ederim



 
Linkback: Ynt: KAAN 5. Nesil Savaş Uçağı Projesi

Sn. Merzifonlu,  Dünya'da bildiğiniz üzere nadir elementlerin en büyük kaynağı ve üreticisi Çin. F35 üretmek içinde  ABD nadir elementler yönünden Çine bağlı. Örnek olarak Kobaltı vermişsiniz.  Kobalt ve diğer nadir elementleri/metalleri işlenmiş olarak Çin'den alamazmıyız.
Çin'le karşılıklı Rembini-TL takas anlaşmamız var. Çin'den direk alsak ve ödemeyi Rembini veya TL olarak yapsak SWIFT Sistemi ve USD yi kullanmadan alsak nasıl olur?

Birde Sn. Mahmut Akşit yanlış hatırlamıyorsam 2 yıl önce istersek F110 un her şeyini kendimiz yapabiliriz zorda kalırsak demişti. Bu kadar karartma belki de F110 un bir kopyasını çoktan yaptığımız için olabilir mi? Hammadde veya eksik kaldığımız konularda desteği Çin/İngiltere'den çoktan almış ve deniyor olma ihtimalimiz sizce hiç yok mu?

(ABD Doları ve SWIFT sistemine bulaşırsak kimden alırsak alalım, 9 kapı da dolaştırsak ABD yakalıyor ama Yerel Para ile ticarette yakalaması ancak karşı casuslukla olabilir.)

F110 muadili seçeneğine bu kadar soğuk bakmayın derim.

Tabii gönül %100 yerli bir TF35000 in 15-20000 lb ve 500-1000 saat ömrü bile olsa olmasını istiyor.

2 yıl önceki RR motorlu THY alımlarından sonra bu ayki 200-250 uçağında RR motoruyla alınması da bence tesadüf değildir.

KAAN'ın  APU'su tam olarak hazır mı ?  TRM–APU60 kullanılacak diye geçmişte haberler vardı.
KAAN da tam olarak hazır olmayan geliştirme aşamasında olan neler var acaba ? ve bizi en çok ne zorlayacaktır.
(MOTOR konusu hariç)

TEİ'nin İngilizleri denkleme sokacaklarını hatta onlara ihtiyaçları olduğunu düşündüklerini sanmıyorum...

Hele bir motor çalıştırılsın  , testler 6 ay sürsün ondan sonra içeriden sızlanmalar-dedikodular vs gelmeye başlar...

Şu aşamada  böyle devam edeceklerdir hatta en kötü F-110 performansı alacaklarından bir gram şüpheleri yoktur TEİ mühendislerinin-kurmaylarının.

Hatırlarsanız proje ilk başladığında F-110 muadili bir motor mu geliyor denilince hafiften gülüp "biz o aşamaları çoktan geçtik , istesek onu zaten hemen üretiriz" türünden açıklamalar yapmışlardı...

Biraz zaman verelim TEİ mühendislerine sonra olacaklara bakarız...

Sn. Merzifonlu,  Dünya'da bildiğiniz üzere nadir elementlerin en büyük kaynağı ve üreticisi Çin. F35 üretmek içinde  ABD nadir elementler yönünden Çine bağlı. Örnek olarak Kobaltı vermişsiniz.  Kobalt ve diğer nadir elementleri/metalleri işlenmiş olarak Çin'den alamazmıyız.
Çin'le karşılıklı Rembini-TL takas anlaşmamız var. Çin'den direk alsak ve ödemeyi Rembini veya TL olarak yapsak SWIFT Sistemi ve USD yi kullanmadan alsak nasıl olur?

Birde Sn. Mahmut Akşit yanlış hatırlamıyorsam 2 yıl önce istersek F110 un her şeyini kendimiz yapabiliriz zorda kalırsak demişti. Bu kadar karartma belki de F110 un bir kopyasını çoktan yaptığımız için olabilir mi? Hammadde veya eksik kaldığımız konularda desteği Çin/İngiltere'den çoktan almış ve deniyor olma ihtimalimiz sizce hiç yok mu?

(ABD Doları ve SWIFT sistemine bulaşırsak kimden alırsak alalım, 9 kapı da dolaştırsak ABD yakalıyor ama Yerel Para ile ticarette yakalaması ancak karşı casuslukla olabilir.)

F110 muadili seçeneğine bu kadar soğuk bakmayın derim.

Tabii gönül %100 yerli bir TF35000 in 15-20000 lb ve 500-1000 saat ömrü bile olsa olmasını istiyor.

2 yıl önceki RR motorlu THY alımlarından sonra bu ayki 200-250 uçağında RR motoruyla alınması da bence tesadüf değildir.

Kobalt ve Nikel temini normal şartlarda bu kadar zor değildir. (Zaten bunlar nadir toprak elementi de değildir. İkisini karıştırmamak lazım.) Fakat, herkesin deli gibi silahlandığı günümüz şartlarında çok zordur. Askeri bloktakiler en yakın ittifak ortaklarına belki verirler, o da belki! Özetle, ödeme sisteminden vs kaynaklanmıyor sıkıntı. Zaman kötü, kolla g... neyse işte, sorun bu.

Kobalt ve Nikel bu topraklarda neyse ki bize yetecek kadar mevcut, bu iyi haber. Kötü haberse, eskiden dışarıdan kolayca temin edildiklerinden (hem askeri amaçla almıyorduk, hem de az miktarda alıyorduk) yurt içindeki rezervlerimizi işletmeyi düşünmemişiz. Hem zaten Kobalt cevheri de bizde yeni keşfedildi. Maden ve saflaştırma yatırımlarımız yeni başladığı için, saf kobalt elde etmek zaman alacak.
-------------------------------------------------------------------------------------

Fakat mesela İngiltere, Kanada ve Avustralya gibi iki dev madencilik ülkesiyle sıkı bağları olduğundan, bu metallerin, hem de %99.99 saf hallerine kolayca erişebilir durumda. İngiltere'ye neden para veriyoruz sorusunun kısmi yanıtı da budur, diğer kısmi yanıt ise tek kristal türbin kanatları gibi hassas parçaların seri imalatındaki tecrübedir. Laboratuvar ortamında tek kristal türbin kanadı üretmekle, seri imalatta tek kristal türbin kanadı üretmek farklı şeylerdir, unutmayınız!

İngiltere ile anlaşırsak elde edeceğimiz şey, artık teknoloji değildir. Ama zaman ve güvenilir tedariktir. Heyhat, yukarıda yazdığım gibi, İngiltere 4 hafta önceki Trump ziyareti sırasında ekonomisini ABD firmalarına devretti; o yüzden bu anlaşmanın olacağını hiç sanmıyorum.
----------------------------------------------------------------------------------

Kobalt ve Nikel, askeri turbofan motor imalatında neden kritik diye soran varsa, cevabı şu: Bu elementlerle yapılan süper alaşımlar, yüksek sıcaklıklarda sertliklerini ve mukavemetlerini pek kaybetmiyorlar da ondan.

Sn. @Yaşar THY konusunda bir düzeltme yapayım. Aslında ilk defa Rolls Royce motorları kullanılmıyor THY'de. 2009 yılında sipariş edilen yaklaşık 15 adetlik A330-300'lerde Rolls Royce Trent 700 motorları tercih edildi. Yine 10 adetlik A330F kargo uçaklarında da RR Trent 700'ler var. Sonra nedendir bilmiyorum 2012'de verilen 20 adetlik A330-300 siparişlerinde Rolls Royce yerine GE CF6 motorlarına dönüldü. 777-300ER zaten sadece GE GE90 motorlarıyla uçuyor.

2018'de Boeing'e 30 adetlik 787-9 siparişi verildi ve motor olarak GE GEnx motorları tercih edildi. A350'ler ise zaten yalnızca RR Trent XWB motorlarını kullandığı için Rolls Royce siparişi zorunluydu.

Burada daha önce de yazdığım gibi ilginç olan geçen hafta verilen 75 adetlik Boeing 787'de GE GEnx yerine RR Trent 1000 Ten motorlarının tercih edilmesi. Şimdi sivil havacılıkta şöyle bir yazılı olmayan kural vardır; Bir uçak tipinde tek bir motor üreticisiyle çalışmak operasyonel anlamda çok faydalı bir durumdur. Bakım, onarım maliyetleri düşer, ekipler tek bir motor üzerinde profesyonelleşir vs. Lakin yeni 787 siparişlerinin GEnx motorları yerine Trent 1000 Ten motorlarını tercih etmek oldukça büyük bir sürpriz oldu. Toplamda THY'nin 2035 yılında 105 adet 787 uçağı olacak. Bunların 30'u GE GEnx, 75'i RR Trent 1000 Ten motorlarıyla uçacak.

Şimdi buradaki sürprizler şunlar:

1) THY'nin 2018'de verdiği 30 Boeing 787'de GE GEnx motorları varken 2025 siparişlerinde RR Trent 1000 Ten'e geçilmesi oldukça manidar bir adım. Beklenti yine GEnx ile devam edilmesiydi.

2) Trent 1000 motorları sorunlu motorlardı. GEnx'e göre bay-pass oranı ve basıncı daha iyi olsa da dayanıklılık anlamında sorunları olduğu için hava yolları tercih etmekte çekinceli kalıyordu. Rolls Royce ise son dönemde Trent 1000 motorları konusunda önemli adımlar attı. Bu yıl sonuna doğru da en güncel, özellikle Trent 7000 ve Trent XWB motorlarından alınan pek çok sistem Trent 1000'lere aktarıldı ve sorunları çözüldü.

3) Dünyada ilk partisi Trent 1000 ile sipariş verilip sonraki siparişlerin GEnX'e gittiği 787 siparişleri var ama THY ilk partisini GEnx ile sipariş verdiği 787'lerin sonraki siparişlerini RR Trent 1000'e çevirdi. Bu dünyada şu an ilk.

Şimdi A350'ler zaten sadece RR Trent XWB'lerle uçuyor, A350 işi Rolls Royce'a gidecekti zaten, ama 787'de RR Trent 1000 Ten motorlarının tercih edilmesi çok ama çok manidar bir adım. Rolls Royce Türkiye'ye 300 milyon €'nun üzerinde bir fiyatla bakım-onarım tesisi kuruyor. THY(devlet) şöyle bir teklifle gitmiş olabilir mi?

''Bak Tufan Bey(Erginbilgiç) Senin Trent 1000 motorların sorunlar nedeniyle ciddi baş ağrısı oldu, bu sorunları diğer motorlarındaki (Trent XWB-Trent 7000) tecrübelerinle çözüyorsun ama ne olursa olsun güvenilirlik konusunda hala şüpheler var ve şirketler GEnx'e yöneliyor. (Uçan 787'lerin 3'te 2'si GEnx, 3'te 1'i Trent 1000 ile uçuyor.) Şimdi biz senden zaten A350'ler için 200'ün üzerinde Trent XWB motorları alıyoruz, 787'ler için de bize hem iyi bir fiyat ver hem de biz büyük bir alımla senin elini rahatlatalım (150 Trent 1000 Ten motoru alınacak) Ama benim bir başka müşkülüm var, biliyorsun bizim savaş uçağı KAAN'ın motor konusu var. Sen bize resmi olmasa bile gayri-resmi şekilde bir destek çıksan, yardımcı olsan, hem senin işin görülmüş olur hem de benim işim görülmüş olur, kazan-kazan durumu anlayacağın ne dersin?'' gibi bir teklifin gitmeme ihtimali % kaçtır?

Rolls Royce'un Hem F136 tecrübesi var hem de TEMPEST için motor lazım, bir nevi yeni bir tecrübe olacak TF35000 projesi, Rolls Royce'un bunu reddetme ihtimali % kaçtır?

Bu tür konuşmaların, görüşmelerin yapılmaması, Rolls Royce gibi dünyanın en büyük 2 jet motoru üreticisinden birisinin Türk patronunun gücünü kullanmama ihtimalimiz % kaçtır?

Bu kadar motor için Rolls Royce'un seçilmesi kara kaşları kara gözleri için olamaz. Birim maliyeti 35-40 milyon $ desen 400 civarı motorun toplam maliyeti neredeyse 15-16 milyar dolar yapıyor. Rolls Royce'un böyle bir teklifi kabul etmeme ihtimali nedir?

Benim mantığım, tecrübem, hislerim diyor ki, Geniş gövde motorlarının Rolls Royce'e gitmesinin altında başka nedenler de var. Karşılıklı bir kazan-kazan anlaşması olmama ihtimali lotodan para kazanma ihtimali aynıdır.

THY Kit olsa da, borsaya köye, halka açık bir şirket. Uçak alımlarını kendisi finanse ediyor. Yani alınan uçaklar, giderler ve kural olarak (zarar edip borç ödeyemez hale gelmedikçe) devlet tarafından ödenmiyor.Buna karşın hakim ortak bir devlet olmakla, önemli alımlarına devlet kademelerinde karar veriliyor.  Bu bakımdan THY alımlarında ofsete ve özellikle TUSAŞ ve TEI iş paylarına önem veriliyor. Bu bakımdan olmayan bir teknoloji, alınan uçak veya motor karşılığı, o teknoloji ile parça uretiminin yerli yapılması ile de sağlanabiliyor. TUSAŞ ve TEI bunu iyi ayarlarsa GE, PW, RR ve CFM derken bir motorun çeşit çeşit parçalarını üretme teknolojilerini farklı farklı şirketlerden edinebiliyor. Tabi belki bazı alanlarda şirketler belki ortak kırmızı çizgilere de sahiptir. Böyle bir durumda ne kadar verip ne aldığınız da önemli olmalı. O kadar motor RR den boşuna alınmıyordur, diye umutlanıyoruz.