RR ; "yaptığım motorun bilgilerini 3.ülkelerle paylaşamazsınız" isteği makul bir istek biz bunu kabul ederdik.
RR ; istediğiniz kadar motor yaparım , 3. ülkelere de istediğiniz kadar satabilirsiniz dedi. Ama geliştirmek için bizim para verdiğimiz motorun sırlarını size de vermeyiz dedikleri için ipler koptu...
Şimdi ne değişti , kim ne taviz verdi göreceğiz...
Geliştirilmesi için bizim para verdiğimizden eminmisiniz? Satın alacağımız motorun geliştirmesine neden para verelim?
Kale/RR, bir motor geliştirecek ve bu motoru Tusas’a satarak para kazanacaklardı. Kale’de bu arada TEİ’nin GE’den öğrendiği gibi, motor nasıl üretilir öğrenecekti.
TRMotor, işin içine girip, satış benim üzerimden olacak, Tusaş”a ben satacağım ve Motorun üretim ve teknik kontrolünü ben yapacağım deyince, Katar’ın varlığından ötürü iş bozuldu.
Şimdi TR’Motor’un sahibi gene BMC ve TAİ. Ama kontrolü tamamen SSB de.
RR ile yapılan yeni anlaşma nasıl, önümüzdeki günlerde kokusu ortaya çıkar.
RR , biz para vermezsek ; Türkiye isterlerine uygun olan , Türkiye istemediği sürece başka bir ülkeye satamayacağı özgün bir motoru neden tasarlasın ki tabi ki geliştirme parası alacak , bu 2+2=4 kadar kesin bir şey...
Trmotor , eğer ıp hakları ve sırları bize verilirse devreye girecekti ve sizin dediğiniz gibi satışı o yapacak ve motor satışından o da pay alacaktı...
RR ıp haklarını ve motor sırlarını Türkiye'ye vermediği anda zaten Trmotor öldü...Trmotor'un aradan çıkarılması hiçbir şeyi değiştirmez...
Trmotor ; RR+Kale motorunu alacak , sahip olduğu üretim sırlarıyla bu motoru devşirecek , ismini değiştirip istediği ülkeye satacaktı...RR buna izin vermedi...Asıl Trmotor , RR'yi devreden çıkarma uyanıklığı yaptı...Çünkü bu yöntem Türkiye'nin yıllardır izlediği bir yöntemdi...İngilizler bunu yemedi iş yattı...
Şimdi istediğimiz noktaya gelindi lafları dolaşıyor ama kimin istediği noktaya gelindi asıl soru bu?
RR+Kale ortaklığıyla mutlaka 5.nesil bir motorun Türkiye yatırımıyla geliştirilmesi,
Motorun Türkiye'nin istediği kadar üretilmesi izninin alınması,
Türkiye'nin istediği 3.ülkelere istediği kadar motor satışı için RR'nin kısıtlama yapmaması,
Türkiye'nin izni olmadan bu motorun RR tarafından başka ülkeye satılamaması,
Motorların prototip üretimi hariç tüm üretimin Türkiye'de yapılması.
Yukarıda yazdığım 5 şart Allah'ın emri gibi RR'ye kabul ettirilmeli...
Şimdi esas mesele bu ortaklıktan motor teknolojisi olarak ne koparabileceğimiz?
Hangi üretim noktaları eksikse bunun İngilizlerden nasıl alınabileceği...
En mükemmel yöntem şu... Üretiminin Türkiye tarafından yapılabileceğine inanılan ama İngilizlerin bilmediği 1-2 kritik parçanın üretiminin İngiltere'den gelmesine razı gösterilmesi , geri kalan tasarım ve üretim aşamalarında Türk mühendislere bilgi transferinin şart koşulması....