Burada önemli olan şu: Bizim 5. nesil isterleri karşılayan bir motor üretmemiz. Bunu öğrenmemiz. Yoksa motor bir şekilde bulunur ya da ortak üretilir.
Günün sonunda Türkiye kendi ihtiyaçlarını karşılayan ve bundan sonraki tüm motorları tek başına hızlıca üretebilecek altyapı ve mühendisliğe sahip olmasıdır.
İşin önemli tarafı bu zaten. Ama 7 sene önce 2016’da (Theresa May başbakan olduğunda) İngilizler bize bu belgeyle ve öneriyle geldiler. O gün bu motor işine girseydik ve işin içine TRMotor/BMC/Katar pisliğini karıştırmasaydık, bugün KAAN Özgün ve her istediğimize satabildiğimiz bir motorla uçuyor olacaktı. Bu arada elde edindiğimiz eko sistem ve teknoloji birikimi ile TF35K gibi bir motorun inşasına çok daha önce başlama şansımız olacaktı. Senelerce ortada ve sürüncemede kaldı bu motor işi. Yumurta deliğe gelince eteğimizi ateş aldı şimdi.
Motor öyle dediğiniz gibi bir yerlerde bulunup ortak üretilemiyor Sn Archangel99. Maalesef motor teknolojisini kimse kimseye vermiyor. Parasıyla hazır motor bile alamıyoruz şu anda. Adamların yaptıkları ve ellerini öpene ve üstüne yüzlerce milyon dolar paraya sattıkları yüksek teknoloji ürünü uçağı yapacağız biz. Bunu istemiyorlar. Projemizi tökezletmek için her türlü engeli kullanıyorlar. F16 istiyoruz alamıyoruz. Parasını verdiğimiz uçaklarımız alıkoyuyorlar. Motor yapalım diyoruz ufak aksesuarlara bile ambargo uyguluyorlar.
100 + 100 adet motor için başvurumuz var. Savaş uçağı bile değil kullanılacağı yer. Kongreden geçecek mi bakalım?
RR ile ortaklık her türlü en iyi seçenek idi. Ama işin arkasında başka işler olunca kendi ayağımıza kurşun sıktık.
Benim kastettiğim çok kolay bulunur değil zaten. Motoru gerekirse IP haklarını almadan İngilizlerle üretirsin, al parayı ver motoru diyebilirsin. Fransızlarla konuşur parasını verir motoru ürettirebilirsin. Paraya bakıyorlar. Olmadı bazı şeyleri feda eder GE'den F-110 alırsın.
Türkiye'nin ihtiyacı olan bu motoru üretmek, kullanmak değil. Bu motoru yapmayı öğrenmek ve üzerinde istediği değişikliği yapmayı, istediği ülkeye satma özgürlüğüne sahip olmasıdır.
2016'da kabul edilseydi değişen bir şey olmayacaktı. RR IP haklarını vermediler. Bizim isteğimiz buydu. IP hakları sende olmadan Rolls-Royce ile motor yapmakla GE F-110 kullanmak arasında ne fark var ki?
T129 ATAK'ı neden Pakistan'a satamıyoruz? Çünkü motorun IP hakları bizde değil. Lisansı veren istemediğime satamazsın diyor.
Altay'ı MTU motoruyla üretseydik Almanya bunu Azerbaycan'a satamazsın dediği zaman konu kapanmıştı.
İngilizlerin günü gelip bu uçakları Pakistan'a satamazsın, benim ürettiğim motorlarımı taşıyan KAAN'ları Kıbrıs'ta konuşlandıramazsın dediği zaman ne yapacağız?
Mesela KAAN'ın motorlarının tüm IP haklarının bizde olması. Üzerinde istediğimiz değişikliği yapabileceğiz, istediğimiz ülkeye satabileceğimiz motorlara sahip olmak. Yoksa İngilizler dünyanın en kapitalist insanlarıdır. Parasını verip motor ürettirirsin ki bunu kabul ediyorlar zaten. Sorun motor üzerinde tam hakimiyetimizin olmaması.
Bu değişirse, RR gidip TRMotor ya da TEI'ye motor için ücreti karşılığı teknik danışmanlık yaparsa, motorun IP haklarının bizde olduğu, RR'nin sadece paraya bakacağı bir durum olursa neden kabul edilmesin?
IP hakları bizde değilse, ihracatta özgür olmayacaksak bu işin mantığı nerede olur?
Anket