Ana Menü Defence Turk

Bizim projeler hızlı ilerliyor. Çünkü diğer ülkelerde mühendisler haftanın 5 günü sabah 9 akşam 5 işe giderken bizim tusas ve tei'de çalışan mühendisler 7 gün, her gün de 20 saat çalışıyor. Bayramda da çalışıyorlar yaz tatilinde de. Bunu gönüllü yapıyorlar.


Linkback: Ynt: TEİ MOTOR PROJELERİ

Tamam motorun 1 milyar doları geçen arge maliyetleri olabileceğine ikna oldum.

ABD'deki calisma sartlarindan emin misiniz? Bahsettiginiz belki Avrupa'daki sosyal devletlerde calisan kisiler icin olabilir. ABD'de beyaz yakali calisanlar zaten sirketin bir bakima ortagi da oldugu icin, calisma saatina bagli olmaksizin calisirlar. kapitalist duzenin en iyi oldugu konulardan biridir bu.

@mehmet05

Türbin kristalleri konusunda Çin'in ne durumda olduğunu az çok biliyoruz ama Türkiye'nin ne komumda olduğunu bilmiyoruz. Kıyaslamak için ortada ürün yok, 5000-10000lb ile 30000-35000lb motor kristalleri farklı olur. Önce seri üretim motor ortaya çıksın, uçağa takılsın, ihracatı yapılsın, müşteri ne diyecek, sonra kıyaslarız ve o döneme kadar köprünün altından nice sular akacak.
---------------------------------------------------------------------------------------------------

Sovyet helikopter ve çoğu turboprop motor fabrikası, tasarım bürosu Ukrayna'da,  Rusların elinde ise turbojet ve turbofan motor fabrikaları kalmıştı. Ülke dağılınca 25 sene iyi kötü Ukrayna temin etmişti ve bu sistem çalışıyordu. Ruslar önce Mi-8/17, Ka-52, Mi-8 motoru olan TV3-117 muadili VK-2500 ortaya çıkardılar ve kendileri üretmeye başladılar.

Sovyetler küçük helikopter motoru üretmediği için Ruslar sıfırdan başladılar. Ka-226, Ansat savaş sonrası üretimi durmuştu, çünkü batıdan aldığı motorlar kesilmişti. Şu anda VK-800 motoru uçuş testlerine başladı, yukarıda belirttiğim helikopterlere takılacak. Aksüngür muadili Altius 2021'de seri üretime geçecek iken savaştan dolayı Almanya'dan gelen motorlar kesilmişti, şu anda motorsuz ve VK-800 bekliyor.

Üretimi durdurulan Sukhpoi Superjet 100 PD-8, yeni yolcu uçağı MS-21 ise PD-14 turbofan motorunu bekliyor. Her ikisi de şu anda yeni motorları ile uçuş testlerine devam ediyor. Gelecek sene müşterilerine teslimatı başlaması beklenyor. Daha önce batıdan gelen motorlar tamamen kesildi.

Ohotnik Ukrayna savaında kullanılıyor, hatta 1 adeti navigasyon sorunundan dolayı bağlantı koptuğu için Su-57 havada vurmuştu. Motor sorunu olmadığı için seri üretime geçmiştir. Anka-3 6000lbf motoru var iken, Ohotnik'in 19400lbf motoru var, birisinin maksimum kalkış ağırlığı 6-7 ton iken, diğeri 25 ton. Taşıdığı silah yükü, menzili açısından ikisini kıyaslamak olmaz, birisi F-5 iken diğeri F-15 gibi.

Ülke savaşıyor, tüm savunma sanayi sektörü 7/24 çalışıyor. Motor sorununu kısa sürede 3-5 senede çözmek için uyumadan çalışıyor.

Türklerin mühendislik kabiliyetine dünya daha bir türlü ikna olamadı. Yavaş yavaş bunu kabul edecekler. Biz bile kendimizi tanımıyoruz yabancıya kızmak doğru olmaz. Türkiye kaynaklarını seferber edip son imkanlarını bir araya getirip bir şeyler başaran bir ülke değil. Bugün gazeteye ilan verip Türkiye de uçakta yapılır bilgisayar oyunu da yapılır yonga da yapılır uyduda yapılır uzaya da gidilir bu insan kaynağı var artık. Burası Nijerya değil bir avuç insan kaynağı ile bir şeyler başarılmıyor. Türkiye gelişmiş bir ülke oldu artık bunu Marmara da kabullenemiyor. Vatandaşın refahı düşük ama denilebilir oda değişecek göreceksiniz şu anda zoraki bir direnç var ama Türkiye 1500 dolar maaş alınan bir ülke olacak bir kaç yıl içinde. Nüfusun yarısında işçiler bu maaşı almaya başladılar bile kalan yarısı da isyanlarda şu sıralar ve söke söke alacaklar bu maaşı yakında.  O zaman burası bir Almanya değilse de Polonya olacak. Türkiye üst gelir gurubuna geçmek üzere bunu anlamıyor insanlar kibirleri buna engel oluyor. Türkiye gelişmiş bir ülke artık İtalya gibiyiz artık bunu böyle görmek yorumlamak gerek.

Putty, mesele Ali, Veli, İvan, Fritz, Chang veya Jonathan değil. ABD o motoru yapmak için 160 fırın ekmek yemiş ve en iyisini yapıyorlar, Ruslar 80, Çin ise 40 ekmek yemiş. Sen diyorsun ki biz sadece 3 fırın ekmek yiyeceğiz ve onların yaptığı başarıyı yakalayacağız. Etten ve kemikten yapılmış insan olduğuna göre onların harcadığı enerjinin yüzde birini harcayarak nasıl yapacaksın.

Tamam vatanseversin, akıllısın, güzelsin ama bu işler o kadar kolay olmuyor.

Senin bilmediğin şeyler var marmara. Bir şey yapmak için geçmişten gelen mirasın zannettiğin kadar büyük önemi yok. Her yeni proje yeni bir meydan okumadır öyle eskilerin üstüne sanıldığı gibi bir tuğla daha koyma işi değil. Rusya yeni uçağını yaparken neredeyse bizim KAAN da yaşadığımız macerayı yaşıyor öncesinde yüzlerce uçak yapmanın ona çok bir katkısı yok. Hiç yok demiyorum ama senin sandığın kadar büyük değil o katkı. Avrupa şimdi yeni bir uçak yapacaklar ama Eurofighter projesindeki tecrübeleri artık yok oldu gitti onun üstüne bir şeyler koymayacaklar. Yeni mühendisler yeni teknolojiler yazılımlar yöntemler ile yapacaklar. Bu yüzden bir işe başladığında işin % 90 ı o çağın uygarlığın yakaladığı seviyedir kalan % 10 da geçmişin birikimidir. Atıyorum tabi bu rakamları ama hissiyat olarak anlamak için diyorum. 100 yıllık emeğin bir faydası yok sanıldığı kadar.

Uçağın kaportasını yapmak sorun değil, en zor olanı motor kısmı. PW F100 motoru toplam 25 milyon saat uçuş yapmıştır. Ondan alınan tecrübe ile F119, sonra F135 ortaya çıkmıştır. Bu basamakların her birini en az 10 fırın ekmek yiyerek enerji harcamış, eskisine göre daha iyisini yaparak buralara kadar gelmiş.

Ruslar ise AL-31, AL-41, AL-51 gibi serüvenden geçmiş, eskisine göre üzerine koyarak ilerlemiş. Bu seviyeye gelmek için toplam 80 fırın ekmek yemiş.

İtalya, Fransa, Almanya, İngiltere, Japonya, G.Köre hiç birisi yukarıda saydığım seviyede değil jet motoru konusunda. Endüstriyel olarak gelişmiş, zengin ülkeler. Hepsinin milli tankı, fırkateyni falan var. Ancak güçlü 30000lbf jet motoru yapabilecek kapasitesi yok.

Türkiye'nin şu ana kadar ürettiği, üzerinde çalıştığı tüm askeri projelerini toplasan TF-35000 kadar etmez zorluk açısından diyorum. Asrın projesi diyebileceğimiz iştir diyebilirim. Eskiden tecrübesi olmamasına rağmen başlamış, zorluk açısından her türlü uzay projesinden daha üstündür. Teknoloji, mühendis sayısı, süper bilgisayar, yapay zeka vs yetmez. Yukarıda saydığım ülkelerin yediği kadar ekmek yemedikçe ürünün ortaya çıkması imkansız.

İnsan medeniyetinin bu hafta ulaştığı bir sınır var bu sınırdaki bir aralıkta olan ülkeler gelişmiş ülkedir. Türkiye de bu dilime girdi artık ben onu diyorum. Bazı şeyler yapabilme kabiliyeti olduğu halde yapmamış görünüyor bunun iki nedeni olur biri pek tabi ki geç geliştiği için bunlar yüz yıla yayılıp zamanında yapılmamış birikmiş veya Hollanda'nın savaş uçağı yada roket üretmemesi gibi tercih etmemiştir yapmamıştır ama bu yapamaz anlamına gelmez.

Yıllardır bunları yapan ülkeye yetişilemez düşüncesi doğru değildir. İşin % 90 ı insanlığın bu hafta içinde bulunduğu teknoloji ile alakalıdır bu ikimiz içinde aynı sınırdadır sende bende yeni tanışmışız anlamışızdır. Türkiye mesela radar yaptı bu Amerika'dan 80 yıl geriden geliyoruz anlamına gelmez şu andaki farkımız taş çatlasa 10 yıldır ve bir kaç sene sonra oda kapanır. Hava savunma füzemiz 10 sene sonra ABD ile aynı seviyeye çıkar yarım yüzyıl sonra başlamak o farkı hep koruyacak demek değildir yada şimdi o fark var demek değildir.

Türkiye artık İtalya gibi bir ülke oldu bunu entelektüel farkındalık açısından kabul etmeniz gerekiyor. Rusya'nın yapabildiği her şeyi artık Türkiye de yapabilir. Bunu Türkler bile farkında değil ama bu artık böyle

TF-35000 için benim de ciddi endişelerim var gerçekten...

TF-6000 'i daha uçuramamış , TF-10000  afterburner için birkaç yıla ihtiyaç var diyen bir ülkenin TF-35000 iddiası bana da çok iyimser geliyor...

Gerçekten Avrupa-Fransa dev motor şirketleri bile 30 bin ibf'lik motor yapamamışken bizim TF-35000 kuru itkili süpercruise 26 bin ibf'lik motor iddiası inanmak istiyorum ama geçekten AŞIRI İDDİALI bir hedef...

Yaparlarsa bu mühendislerin adını meclis kapısına yazmak gerek... İnşallah başarılır.

Çünkü bu motor artık bir ihtiyaç değil Türkiye için bir ölüm-kalım bekaa meselesi....