Sn Putty dediklerin çok güzel, az ya da çok şu an bu anlamda çalışmalar devam ediyor. Yeterli mi değil mi başka mevzu, ama öncelikle bağlantı ve uydu haberleşmesi gibi konular için Baykar ve TUSAŞ uydu kısmında, bu uyduların yerli ve milli şekilde fırlatılması için Roketsan çalışıyor. Ayrıca ASELSAN ve Meteksan’ın Link-M ve Kement projeleri var. Bu tüm sistemler 2035 yılına kadar ancak olacak şekilde. MMU uçak yapacağımız için sensör füzyonu, yapay zeka, harp sahasında karar veren ve bu kararı işleyen yapay zekamız, tüm harp sahasını bir harekat merkezinde yönetecek yazılımlar vs emin olun çalışıyordur. MMU’yu asıl 5. Nesil yapacak olan da bu zaten. Tabiki diğer faktörler de önemli lakin en mühim olay bence bu. Sadece hava da değil denizde ve kara da Havelsan ile insansız platformların konuşması haberleşmesi ve ortak harekat edilmesi de çalışılıyor. Tüm radar , elektronik altyapımız buna göre hazırlanıyordur. Tüm bu ürünlerin donanımı için yerli ve milli çipset da çalışıyor. Hatta ASELSAN’ın yerli litografi makinası çalıştığına dair bilgiler de gelmeye başladı. Kısacası bence güzel bir plan içinde gidiyoruz. Güzel başladık inşallah artarak böyle gider.
Burda en zorlanacağımız kısım bence bu teknolojiler ile kuantum teknolojilerini aynı potada geliştirip eritmek ve yerli çip kısmı. Şimdiden 5-6 milyar dolarlık yatırım yapıp sivil çip üretim pazarından pay almaz isek yarın yapay zeka çiplerinde vs çok geride kalacağız. Şimdi zaten çok gerideyiz yarın çok başka noktalara gidecek. Otonom araçlar ile Nvidia çok başka çipler geliştirmeye başladı. Korkutucu boyutlara gitmeye başladı. 2030 yılında Amerika , Tesla’nın Optimus gibi bir robotu Nvidia çipsetleri ile savaşan robot asker çıkartırsa hiç şaşırmam. Baykar yapay zeka için ciddi atılım yapacağı yeni projeyi duyurdu. Keşke tüketici elektroniği alanında da devletimiz TOGG projesi gibi ciddi atılıma başlasa. Bu ASELSAN’ın birkaç milyon dolar Ar-Ge’si ile olacak bir şey değil. Topluca Arçelik Vestel, TOGG, TOFAŞ, Casper vs tüm ülke sanayisi bir araya gelip yerli çipset üretimiyle ve milyonlarca kullanımıyla ancak olabilecek bir şey. Kimse AMD, Nvidia, Quallcom, Mediatek beklemiyor zaten. Ama bugün Avrupalı silikon şirketlerinin kapasitesine yaklaşmamız lazım. Hükümetimiz bir şekilde Avrupa’nın tüketici elektroniğinin Türkiye’de montaj fabrikaları ile sağlanması için çalışması lazım. Bir ara Samsung, Xiaomi Türkiye’de üretiyordu telefonların bazılarını, çok çok iyi gelişmeydi. Sonra bazı teknik problemler yüzünden yavaşladı hatta kapananlar oldu diye biliyorum. Bizim birşekilde SkHynix, Samsung Electronics, Asus, Xiaomi, Foxconn gibi farklı tipte üreticileri getirmemiz lazım. Önce Fason imalat ile başlayan üretim sonra kendi teknolojimize geçer. Yetişmiş ve deneyimli insan kaynağımız tek kelime ile sıfır. Bu konu çok çok zor ama bir şekilde olmalı. Malezyalı Foxconn bile çok çok şey katar Türk sanayisine. Sadece seri üretim ve verimli üretim bilgisi bile MKE gibi şirketlere Ufuk açıcı olabilir. Tüketici elektroniğinde olmayan bir devlet geleceğin savunma sanayisinde yoktur, olamayacaktır. Rusya’nın halini görüyorsunuz. Koskoca Sovyet havacılık ekolü ne hale geldi. Elektronik sistemler sayesinde adamların bazı konularda önüne geçeceğiz neredeyse. Ben geleceğin savunma sanayi süper gücünü Kore olarak görüyorum bu yüzden. İleride Türk savunma sanayi ihracımız için o kadar çok rakip olacak ki nefret eder hale geleceğiz. Şimdiden Polonya’yı domino ettiler ve arkadasında ki Amerikan gücü ile bizi birçok pazarda çok zorlayacaklar çok.
Velhasıl kelam sn putty çalışmamız var planlamamız asla kötü değil ama yapmayı hedeflediğimiz şey bazen savunma sanayimizin boyunu aşıp komple bir Türk sanayisinin el atması gereken işler ve bu yüzden yetersiz düzeyde kakıyoruz veya kalacağız. Savunma sanayimiz bayrak taşıyıcı şekilde her teknolojiyi geliştirmeyiz biraz da sivil alandaki sermaye ve pazar gücüyle birşeyler yapmak lazım.
