TEİ MOTOR PROJELERİ

[Yasar]

5inci nesil motor nedir? Önce onu bir tartışmak lazım. ABD hakikaten 5inci nesil diyebileceğimiz bir motor kullanıyormu?
F119 motoru etrafındaki metal parçalar yüksek irtifadaki soğuk hava ile soğutulmaya çalışılıyor. Nozül için motor fiyatında para harcanıyor nozül’ün infrared izi düşsün diye. Vs vs . Ama gene de motordan atılan sıcak havayı engelleyemezsiniz.  ABD olabildiğince 5inci nesile uygun bir motorla uçuruyor F22’leri. Onlar dahi motorun ısıl izini tam saklayamıyorlar.

Motorun giriş alıkları ile önden gelen radar dalgalarını yansıtmaması ve gerektiğinde soğurabilmesi önemli olan. Dolayısıyla motorun genel tasarımı bu özelliğe uygun olmak zorunda. Bu motorun kuru itkisinin yüksek olması lazım. Hem supercruise yapabilsin, hem de elektronik ve aviyonik sistemlere ve radara yeterli güç sağlayabilsin isteniyor. Bunun için art yakıcısız normal uçuş şurasında yüksek itki ve güç üretebilen motor gerekiyor. Bilhassa yönlendirilmiş enerji (directed Energy weapons) silahları kullanacak bu uçak. Ona yetecek enerji sağlayabilmeli. Yani motorun bu özellikleri olmak zorunda.
Sn Serkan1976’nın düşüncesi ancak ABD , F110 vermemezlik yaparsa devreye girecek bir seçenek bence.

F110 sadece bir ara çözüm. Bu tipik Türk yöntemi ile üretilen bir uçak. Kervanı yolda düzüyoruz. Oysa bu işe soyunduğumuzda bu uçağın motorunu da planlamış olmamız gerekirdi. Bazı olası arka kapı planlarıyla yanlış yönlendirilen üst yönetim, RR ile olan ilişkiyi öldürüp, iş başımıza kalacak hale getirdi olayı. Halbuki, RR ile motor işine girilseydi, (IP haklarında taviz o safhada önemli değildi ki adamlar 3üncü partilere satışta hiç bir sakınca koymamışlardı) şu anda KAAN üzerinde 5inci nesile uygun bir motor olacak, ve bu arada TEİ’de kendi motor geliştirme çalıştırmalarında daha rahat hareket edebiliyor olacaktı.

Şimdi gene mantık dışı işler peşindeyiz. ABD’den F110 beklentisi içerisindeyiz; ama ABD ‘nin TOT konusunda devamlı problem çıkarttığı Pakistan’ı bu projeye ortak yapmaya soyunuyoruz. “Kör  kör parmağım gözüne “ den başka bir şey değil bu.
F110 motorlu uçakları 2030’un ortalarına kadar üretmeyi düşünüyor olmamız lazım. TF35000’de oluşabilecek gecikmeler ile bu bir gerçek olabilir. Bu motorlarla mücehhez uçakları ABD , Pakistan’a sattırmayacaktır. Bu açık. O zaman neyin peşindeyiz? Anlamak zor.

[Yasar]

Benim Merak ettiğim bir soru var;

Hatırlarsınız, motorlardan dolayı Pakistan’a Atak helikopteri verememiştik; TEI bir GE ortaklığı; TEI bu motoru yaptığında, GE satamazsın diyebilir mi?

Ukrayna savaşındada gördük ki; batı ölse bitsede Türk’ten reklam yapabilecek mal almıyor! Neden? Türkler bu işi yapıyor biz bile kullanıyoruz sansasyonu/reklamasyonu olmasın diye. 

Biz muhtemelen, dost ve tarihi bağlarımız olan ülkeler dışında kimseye satamayacağız, KAAN’ı; belki Avrupa’nın Çarşı sı (Çarşı herşeye karşı) Macaristan alır, o kadar.

Sn Alp,
GE demez hiç birşey. ABD yönetimi izin vermez GE’ye.
F110 Motorları biz GE lisansı ile TEİ’de üreteceğiz. Lisans anlaşmasında belli bir zamanla sınırlandırılmış ABD/Kongre izni olacaktır.
Aynı olay T700 motorlarında başımızda. Lisans anlaşması yakında bitiyor 109 Blackhawk helikopterinin 38’ini ancak imal edebiliyoruz. Lisans anlaşmasını yenilememiz gerekiyor. Bunun için Kongre izni lazım.
Benzer bir olay da Atak-129’larda başımızda. Bu helikopterlere kendi TS1400 motorumuzu yerleştiremiyoruz. Çünkü lisans anlaşması şartlarına göre Honeywell motoru kullanma zorunluluğu var.

[mehmet05]

Benim Merak ettiğim bir soru var;

Hatırlarsınız, motorlardan dolayı Pakistan’a Atak helikopteri verememiştik; TEI bir GE ortaklığı; TEI bu motoru yaptığında, GE satamazsın diyebilir mi?

Ukrayna savaşındada gördük ki; batı ölse bitsede Türk’ten reklam yapabilecek mal almıyor! Neden? Türkler bu işi yapıyor biz bile kullanıyoruz sansasyonu/reklamasyonu olmasın diye. 

Biz muhtemelen, dost ve tarihi bağlarımız olan ülkeler dışında kimseye satamayacağız, KAAN’ı; belki Avrupa’nın Çarşı sı (Çarşı herşeye karşı) Macaristan alır, o kadar.

TR MOtor onun için kuruldu Sayın Alp,

Yapılacak motorun fikri hakları TR motora ait olacak. TEI ise üretimde taşeron konumunda olup, GE de üretimden kar payını alacak. GE'nin payı itibariyle motor üretimine hayır deme şansı da yok. Diğer taraftan tek kristal türbin kanatları da Tübitak SAGE tarafından geliştirildi ve bir TEİ taşeronuna ürettiriliyor. Yani işin Sayın Yaşar'ın dediği gibi işin stratejik, uluslararası ilişkiler planlamasında pek iyi olmasak da hukuki yapı planlamamız fena değil. 

[serkan1976]

Benim Merak ettiğim bir soru var;

Hatırlarsınız, motorlardan dolayı Pakistan’a Atak helikopteri verememiştik; TEI bir GE ortaklığı; TEI bu motoru yaptığında, GE satamazsın diyebilir mi?

Ukrayna savaşındada gördük ki; batı ölse bitsede Türk’ten reklam yapabilecek mal almıyor! Neden? Türkler bu işi yapıyor biz bile kullanıyoruz sansasyonu/reklamasyonu olmasın diye. 

Biz muhtemelen, dost ve tarihi bağlarımız olan ülkeler dışında kimseye satamayacağız, KAAN’ı; belki Avrupa’nın Çarşı sı (Çarşı herşeye karşı) Macaristan alır, o kadar.

Sn Alp,
GE demez hiç birşey. ABD yönetimi izin vermez GE’ye.
F110 Motorları biz GE lisansı ile TEİ’de üreteceğiz. Lisans anlaşmasında belli bir zamanla sınırlandırılmış ABD/Kongre izni olacaktır.
Aynı olay T700 motorlarında başımızda. Lisans anlaşması yakında bitiyor 109 Blackhawk helikopterinin 38’ini ancak imal edebiliyoruz. Lisans anlaşmasını yenilememiz gerekiyor. Bunun için Kongre izni lazım.
Benzer bir olay da Atak-129’larda başımızda. Bu helikopterlere kendi TS1400 motorumuzu yerleştiremiyoruz. Çünkü lisans anlaşması şartlarına göre Honeywell motoru kullanma zorunluluğu var.

İşte tam da bu söyledikleriniz için KAAN'ı 4.5 nesil olarak uçurabilecek bir F-110 muadili motor yapmak zorundayız... Eldeki 1 kuş daldaki 2 kuştan iyidir...
TF-10000 bir çabayla yaptık peki tüm yumurtalarımızı aynı sepete koyarak herşeyimizi bağladığımız TF-35000 üretiminde sıkıntı olursa ne yapacağız? Yıl 2028 , elimizde TF-10000 var F-16'lar 50 seneyi doldurmuş... Sadece İHA-SİHA larla Türkiye güvenliği riske atılamaz...

Mutlaka yapılabirliği daha kolay bir ara çözüm F-110 motoru üretmeliyiz...

[Alp]

Cevaplar için çok teşekkür ederim,
Aydınlatıcı oldular…

[mehmet05]

[/quote]

İşte tam da bu söyledikleriniz için KAAN'ı 4.5 nesil olarak uçurabilecek bir F-110 muadili motor yapmak zorundayız... Eldeki 1 kuş daldaki 2 kuştan iyidir...
TF-10000 bir çabayla yaptık peki tüm yumurtalarımızı aynı sepete koyarak herşeyimizi bağladığımız TF-35000 üretiminde sıkıntı olursa ne yapacağız? Yıl 2028 , elimizde TF-10000 var F-16'lar 50 seneyi doldurmuş... Sadece İHA-SİHA larla Türkiye güvenliği riske atılamaz...

Mutlaka yapılabirliği daha kolay bir ara çözüm F-110 motoru üretmeliyiz...
[/quote]

Sayın Serkan,
Problem soğutma ise F-110 dengi bir motor yapmak durumunda değiliz. Ama yapılacak motorun F-16lara takılması da gerekirse,

-  Güçlü olmasını umduğumuz motor F-16 için fazla güçlü olup, zaten yaş almış uçakların aşırı yıpranmasına yol açacaksa veya daha maliyet etkin olacaksa F-16lar için ve hatta ihracat için downgraded bir motor versiyonu da olabilir. Çin bile J-10larda , dayanıklılığı da şüpheli olan, en son versiyon motorlarını vermedi Pakistan'a.

[Gökbörü]

Açıkçası tanktan uçağa bütün motor projelerinin çözümü malzeme,kimya,fizik,ekonomi biliminde falan değil, yönetim biliminde diye düşünüyorum..

Doğru kurgulansaydi ya da kurgulanirsa, oranın ısısı buranın mukavemeti, oranın itkisi falan bunlar kusura bakmayın teferruat ve çözülür...

[serkan1976]

TEI, Türkiye'nin en güçlü milli havacılık motor ailesi TEI-TF6000/TEI-TF10000'in üretilen parçalarını ilk kez #TEKNOFEST Ankara kapsamında sergileyecek.

İlk turbofan motorumuzun "ilk dönen parçaları" ilk kez sergilenecekmiş...

[Merzifonlu]

Sn Merzifonlu,
Metal alaşımların Kopma direncini fazla önemsememek lazım.

Kopma veya gerilme direnci önemli değil ise neden çok önemli bir ilerleme imiş gibi paylaştılar?

Her neyse, ben hesabımı, kopma direncindeki artışın, creep direncine ve/veya yorulma direncine bire bir katkısı varmış gibi yaptım. Bu varsayım yanlış ise yaptığım hesap elbette ki geçersizdir.

Katkı, varsaydığım gibi bire bir ise, tek kristaldeki bu kadarcık iyileştirme bile motorun performansını çok artırıyor.

[mehmet05]

Sn Merzifonlu,
Metal alaşımların Kopma direncini fazla önemsememek lazım.

Kopma veya gerilme direnci önemli değil ise neden çok önemli bir ilerleme imiş gibi paylaştılar?

Her neyse, ben hesabımı, kopma direncindeki artışın, creep direncine ve/veya yorulma direncine bire bir katkısı varmış gibi yaptım. Bu varsayım yanlış ise yaptığım hesap elbette ki geçersizdir.

Katkı, varsaydığım gibi bire bir ise, tek kristaldeki bu kadarcık iyileştirme bile motorun performansını çok artırıyor.

Sen de haklı olabilirsin, sonuçta bunlar basit metaller değil, bir de çalışma koşulları varsayımsal hallerin çok dışında, zaten ısı yeterince yumuşatıyordur malzemeyi. Amatör hukukçu bakışı ama o ısıda yumuşayan malzeme kolay kolay metal yorgunluğuna maruz kalmaz.