T129 ATAK helikopterinin fiyatı, son dönemde merak edilen konular arasında bulunuyor. ATAK helikopteri, özellikleriyle olduğu kadar fiyatı ile de ilgi odağı olmuş bir platform. Bu yazımızda, ATAK helikopteri ve birim maliyeti hakkında bilgi vereceğiz.
TUSAŞ ana yükleniciliğinde geliştirilen T129 ATAK Taarruz Helikopteri, son dönemde önemli bir çıkış gerçekleştirdi. İlk olarak Türk Kara Kuvvetleri envanterine alınan ATAK, devamında Jandarma ve Emniyet envanterine dahil oldu. Yurt içindeki başarıları ile Türkiye’nin bu alandaki yurtdışına bağımlılığını sona erdiren ATAK, önemli ihracat başarıları da gösterdi.
Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı tarafından başlatılan ATAK Projesi ile geliştirilen helikopterden, başlangıçta 50+9 adet üretilecekti. Türk Silahlı Kuvvetleri için üretilecek 50+9 adet helikopterin sözleşme tutarı, toplam 3.3 milyar ABD Doları olarak açıklandı. T129 ATAK helikopteri fiyatı ve performansı ile uluslararası pazarda dikkat çeken bir platform.
T129 ATAK Helikopteri
TUSAŞ ve Agusta Westland iş birliğiyle geliştirilen T129 ATAK, ilk uçuşunu 17 Ağustos 2011’de gerçekleştirdi. Türk Kara Kuvvetleri’ne ilk ATAK teslimatı ise 22 Nisan 2014’te gerçekleştirildi. Teslim edilen ilk ATAK, Erken Duhul Helikopteri (EDH) konfigürasyonundaydı. EDH’ler, sadece 20mm top ve 70mm roketler ile teçhiz edilmişlerdi. Geriye kalan helikopterlerin önemli bir kısmı ise Faz-1 konfigürasyonunda teslim edildi. Faz-1 konfigürasyonundaki ATAK’lar; CİRİT, L-UMTAS ve Stinger füzelerini kullanabilmekteler.
Son olarak ise T129 Faz-2 konfigürasyonu geliştirildi. Faz-2 konfigürasyonunda mühimmat çeşitliliğine bir değişik olmadı. Ancak T129 ATAK Faz-2 helikopterleri, gelişmiş elektronik harp ve muhabere sistemlerine sahipler. T129 ATAK helikopterlerinin üretimi, halihazırda Faz-2 konfigürasyonuyla devam ediyor.
İçişleri Bakanlığı’nın da 24+3 adet ATAK helikopteri siparişi mevcut. Emniyet’in ATAK helikopterlerinin tamamı, Faz-II konfigürasyonunda olacak. Jandarma’nın ilk helikopterleri Faz-ı idi ancak yenilerinin, Faz-II olacağı tahmin ediliyor. Şu ana kadar bu üç birime, toplamda 61 adet T129 ATAK Taarruz ve Taktik Keşif Helikopteri teslim edildi.
T129 ATAK Helikopteri hangi ülkelere satıldı?
Ayrıca Filipinler’in 6 adet, Pakistan’ın ise 30 adet T129 ATAK Helikopteri siparişi bulunuyor. Filipinler T129 ATAK Programı, kısa süre önce ABD’nin kendi parçaları için ihracat izni vermesiyle hayata geçti. Filipinlerin ilk ATAK helikopterini, bu yıl içerisinde teslim alması planlanıyor. Pakistan’a ihraç edilecek 30 helikopter için ise ihracat izinleri beklenmekte.
T129 ATAK Helikopterinin Fiyatı
Özellikle savunma sanayii ve havacılık alanında, bir ürünün birim maliyetle ilgili bilgi vermek oldukça zordur. Sözleşmelerdeki fiyat, ürün beraberinde tedarik edilen ürünler ve hizmetleri de kapsamaktadır. Platform beraberinde tedarik edilen ürünlere, yedek parça ve mühimmat örnek verilebilir. Hizmetlere ise eğitim faaliyetleri ile entegre lojistik destek (ELD) örnek verilebilir.
80’inci T129 ATAK helikopteri
Ayrıca son kullanıcı, satın alacağı platform için bazı özel isteklerde bulunabilir. Örneğin; ATAK helikopterine yabancı bir füzenin entegrasyonu, özel bir istektir. Dolayısı ile özel isteklerin de özel fiyatları olacaktır. Yani özetle ürünün birim maliyeti, isterlere göre değişiklik göstermektedir. Bu sebepten ötürü bu yazıdan kesin olarak doğru bir birim maliyet çıkartılamaz. Ancak bununla beraber ortaya çıkan rakamlar, gerçeğe oldukça yakın olacaktır.
Türkiye, Pakistan ile Filipinler Örneği Üzerinden ATAK;
Türkiye
Türk Kara Kuvvetleri için üretilen 50+9 helikopterin sözleşme tutarı, 3.3 milyar ABD Doları olarak açıklandı. Helikopter başı birim maliyet, 55.9 milyon ABD Doları‘na tekabül ediliyor. Burada birim maliyet, ilk seri üretim sözleşmesi olduğu için muhtemelen biraz daha yüksek oldu.
Pakistan
Pakistan’a ihraç edilecek 30 adet ATAK Helikopterinin sözleşme tutarının, 1.5 milyar ABD Doları olduğu iddia ediliyor. Bu doğrultuda; ATAK helikopterinin birim maliyeti, 50 milyon dolara tekabül etmekte.
Filipinler
Filipinlere ihraç edilen 6 adet ATAK helikopterinin sözleşme tutarının, bugünün kur değeri ile 285 milyon ABD Doları olduğu iddia ediliyor. Bu doğrultuda; ATAK helikopterinin birim maliyeti, 47.5 milyon ABD Doları‘na tekabül ediyor.
Örneklerden yola çıkarak, ATAK helikopterinin fiyatı için ortalama 50-51 milyon dolar diyebiliriz. Tekrar belirtmekte fayda var; bu birim maliyet, sözleşme değeri üzerinden hesaplanmıştır. Sözleşmelere, entegre lojistik destek ve eğitim gibi birçok hizmet de dahildir. Özetle bu fiyat helikopterin boş maliyeti değil, belli bir donanım ile oluşturduğu toplam birim maliyetidir. Dolayısı ile 50-51 milyon ABD Doları, tam olarak doğru birim maliyet değildir ancak gerçeğe oldukça yakındır.
Diğer Taarruz Helikopterlerinin Fiyatları Nasıl?
Yine bir örnekten yola çıkarak, ABD üretimi AH-1Z Viper ve AH-64E Apace helikopterlerinin fiyatlarına bakalım. ABD, Türkiye’yi ihracat izni için bekletirken; Filipinlere yönelik iki teklifte bulundu. Bu tekliflerden ilki, 6 adet AH-64E Apache helikopteri ve beraberindeki ekipmanları kapsıyordu. ABD’nin 6 adet Apache için Filipinler’e yönelik teklifi, 1.5 milyar ABD Doları idi. Yani helikopter başı 250 milyon ABD Doları bir maliyete tekabül ediyor.
Eş zamanlı olarak ABD, Filipinler’e 6 adet AH-1Z Viper helikopteri satmayı teklif etti. AH-1Z’nin, teknik açıdan ATAK’a biraz daha yakın olduğunu belirtmekte fayda var. ABD’nin 6 adet AH-1Z Viper için Filipinler’e yönelik teklifi, 450 milyon ABD Doları idi. Yani helikopter başı 75 milyon ABD Doları bir maliyete tekabül ediyor.
Görüleceği üzere; ATAK’ın birim maliyeti, her türlü daha düşük. Filipinler Savunma Bakanı da bizzat bu duruma değindi ve ATAK alımında kararlı olduklarını belirttiler. Devamında ise ihracat sözleşmesi, hayata geçti.
https://www.savunmasanayist.com/t129-atak-helikopteri-fiyati/
