Genesis - Gemi Entegre Savaş Sistemi
III/S Ömer SÜMER
1.Giriş1974 yılında gerçekleşen Kıbrıs Barış harekatını müteakip uygulanan ambargo ile yaşanan sıkıntılar harp sanayiinde milli kaynaklara dayalı üretimin önemini bir kez daha ortaya koymuştur. Dz.K.K.lığı bu nedenle ileri deniz harp teknolojilerini izlemek ve bunları kendi deniz platformlarımızda uygulamak maksatlarıyla organizasyonel anlamda ilk ARGE yapılanmasını 1975 yılında Gölcük Tersanesi Komutanlığı bünyesinde oluşturmuştur. Bu grubun çalışmaları ilk sonucu SAPAN Atış Kontrol Sisteminin tamamlanmasıdır.
1983 yılında, araştırma ve sistem geliştirme ihtiyaçlarındaki artış göz önüne alınarak oluşturulan organizasyonu genişletilmiş, aynı dönemde elektronik harp ve akustik konularında envanterde bulunan sistemlerin taktik sahada daha etkin kullanımı konusunda çalışmalar yapmak üzere Donanma Komutanlığı bünyesinde teknik gruplar kurulmuştur.
1990’lı yıllarda yazılım teknolojilerinin gelişmesi harp sistemlerinde o tarihe kadar kullanılan özel donanım ihtiyaçlarını azaltmış ve savaş sistemleri teknolojilerini gerçekleştirmek kolaylaşmıştır.
1994 yılında Komuta Kontrol, silah ve sensör sistemlerine yönelik yazılım geliştirme ve bakım amacıyla Tersane bünyesinde Yazılım Geliştirme Merkezi (YAZGEM) kurulmuştur. 1994-1995 yıllarında bu amaçla alınan eğitim sonucunda Tepe Sınıfı Fırkateynlerin Savaş Yönetim Sistemi (KALYON 5) geliştirilmiş, 1996 yılında ilk gemi sistemi teslim edilmiştir. 1999 yılında tamamlanan projede Tepe sınıfı fırkateynler Link 11 kabiliyetli modern savaş yönetim sistemlerine sahip olmuştur.
Çağımızda süratle ilerleyen teknolojik gelişmeler, bilgisayar sistemleri daha yüksek performansa eriştirmiş, yazılım ve donanımda önemli standartlaşmalara gidilmiş, açık sistem mimari kullanımı yaygınlaşmıştır. Bu gelişmelere paralel olarak Hazır Ticari Ürünler (HTÜ) yaygınlaşmış, modüler ve standart yazılım ve donanım ürünleri ucuz ve kolayca temin edilecek seviyeye ulaşmıştır. Bu gelişmeler üreticilere bağımlı olmaksızın süratli sistem geliştirmeye olanak sağlamaktadır.
Deniz Kuvvetleri Komutanlığı, çeşitli muharip platformlarda bulunan silah ve sensör sistemleri ile entegre olarak çalışacak modern SYS’ne gereksinimi karşılamak üzere 1997 yılında “MİLKON” adıyla bir AR-GE projesi başlatmıştır. Başlangıç amacı bir Milli Konsol geliştirmek olan MİLKON Projesi, daha sonra, “harekat gereksinimlerine uygun sistem isterlerini belirlemek, bu isterlere en uygun teknolojiyi belirlemek, sensör ve silah entegrasyonu için altyapı hazırlamak, prototip bir SYS geliştirmek, prototip sistemi 2000’li yıllarda başlayacak ilk projeye uyarlamak” hedefine yönelmiştir.
MİLKON Projesi, konsol üretiminin yanısıra genel amaçlı SYS’ni milli olanaklarla geliştirmesi hedefine yöneldiğinden 1999 yılında proje adı olarak İngilizce’de “yeni bir hayatın başlangıcı” anlamına gelen ve “GEmi ENtegrE Savaş İdare Sistemi” deyiminden türetilen “GENESİS” sözcüğü benimsenmiştir.
GENESİS Projesi’nin amacı Dz.K.K.lığının 2000’i yıllarda gereksinim duyacağı SYS için çok işlevli operatör konsollarının, altsistem arayüz donanımlarının, savaş sistemi veri, muhabere ve video ağlarının, bu donanımlar üzerinde çalışacak ara katman ve uygulama yazılımlarının azami milli olanaklar ve HTÜ kullanımı ile yurt içinde üretilmesini sağlamak olarak belirlenmiştir.
Bu amaçla başlatılan tasarım çalışmaları kapsamında genel SYS isterleri belirlenmiş, buna bağlı olarak donanım, altyapı ve uygulama yazılımlarından oluşan GENESİS çekirdek sistemi oluşturulmuştur. Donanım ve altyapı uyarlamasından sonra çekirdek sistemin uçar ve dalar platformlara da uygulanması mümkün olabilecektir.
GENESİS mimari yapısı, donanım ve yazılımların uyumluluğu konusunda gerçekleştirilen araştırmalar sonucunda tedarik edilecek ve geliştirilecek sistem öğeleri belirlenmiştir. Dağıtık bir bilgisayar altyapısı kurulmuş, bir adet prototip operatör konsol milli endüstriye ürettirilmiştir.
1999 yılında Dz.K.K.lığı envanterindeki G-Sınıfı sınıfı fırkateynlerin savaş sistemlerinde modernizasyon ihtiyaçlarından dolayı GENESİS Projesi’nin ilk olarak G-Sınıfı fırkateynlere uygulanmasına karar verilmiş ve G-Sınıfı Fırkateyn Savaş Yönetim Sistemi Modernizasyon Programı (G-GSMP) adıyla 8 gemiyi kapsayan bir program başlatılmıştır. Bu program ile, G-Sınıfı fırkateynlere modern harp kabiliyeti kazandırmanın yanısıra, Dz.K.K.lığının çeşitli gereksinimlerine yönelik deniz harp sistemlerinin geliştirilmesi, üretimi ve lojistik desteğinin sağlanması için milli endüstride gerekli birikim ve altyapının oluşturulması da hedeflenmiştir.
GENESİS-G Sınıfı Fırkateyn Savaş Yönetim Sistemi (G-GSYS), çeşitli yazılım ve donanım öğelerinden oluşmaktadır. Sistem donanımı, askeri standartlara uygun çok işlevli Operatör Konsolları (OPCON), yoğun bilgi işleme gerektiren uygulamaları çalıştıran Ana İşlemci Birimleri (MPU), silah, sensör ve platform bilgilerini entegre eden Altsistem Arayüz/Uyarlama Birimleri (SIU/SAU), savaş sistemi veri, video ve muhabere ağları ile diğer yardımcı birimlerden oluşur. Sistem yazılımı, tüm donanım üzerinde gerçek zamanlı bilgi işleme ve dağıtımını sağlayan bir ara katman ile çeşitli taktik işlevleri yerine getiren ve altsistem entegrasyonu sağlayan uygulama yazılımlarından oluşmaktadır. Ayrıca, uygulama yazılımı geliştirilebilmesi için uygun bir yazılım geliştirme ortamı ve tüm sistemi gemiye konmadan önce yoğun bir şekilde test edebilmek için gerçeğine uygun karada konuşlu bir test sistemi de kullanılmaktadır.
2.GENESİS Savaş Yönetim Sistemi İmkan ve KabiliyetleriG-GSYS, platformda bulunan ana savaş sisteminin kritik bir bileşeni olarak, komuta heyetinin taktik komuta ve kontrol gereksinimlerini, tanınmış taktik resmin gemi ve filo çapında tesis ve idamesini, taktik durumu değerlendirme ve kendi lehimize çevirme için gerekli karar destek, sensör tahsisi, silah angajman planlamalarını ve bunlara ilişkin tüm etkinlikleri gerçekleştirir.
G-GSYS görevleri aşağıda özetlenmiştir:
2.1.Tanınmış Taktik Resmin OluşturulmasıG-Sınıfı fırkateynlerin görev yapacakları harekat alanları içinde taktik resmin oluşturulması ve idamesi amacıyla organik sensörleri ve taktik veri aktarım sistemini kullanarak harekat alanında suüstünde yer alan yüzen, hava sahasındaki uçan ve sualtında bulunan dalmış nesnelerin tespitini, takibini, sınıflandırılmasını ve kimliklendirilmesini sağlayacaktır.
Oluşturulan tanınmış suüstü, hava ve sualtı taktik resmi yüksek güvenilirlik, kolay anlaşılabilirlik ve değiştirilebilirlik özellikleriyle komuta heyetine sergilenecektir. Bu amaçla, operatör konsol ekranlarının yanı sıra geniş ekran ve yardımcı sergileme birimleri kullanılacaktır.
2.2.Tehdit Değerlendirmesi, Sensör Tahsisi ve Silah AtamasıG-GSYS, oluşturulan taktik resimden suüstü ve hava tehditleri arasında otomatik olarak analiz yaparak öncelikli tehdit listesi oluşturacaktır. Sürekli tazelenen tehdit listesine göre GENESİS, angajman kanalı tahsisi konusunda planlama yapacak ve tavsiye verecektir.
Tavsiye edilen plana göre veya el kontrollü olarak en uygun sensör ve silah kombinasyonu seçilecek ve hedefe ateş açmaya hazır hale getirilecektir.
2.3.Savaş YönetimYetenekleriG-GSYS tarafından G-sınıfı fırkateynlerin sahip oldukları sensör ve silahlarla aşağıdaki şekilde harp icra edilecektir:
•Hava ve Suüstü Savunma Harbi : G-GSYS, hava ve suüstü hedefleri için tehdit öncelik listesi hazırlayacak, güncelleyecek, sensör tahsisi ve silah angajman planlarını yaparak savunmaya yönelik uygulama kararlarına destek sağlayacak, hedeflere karşı izleme radarları top ve G/M kombinasyonları ile hava ve suüstü savunma harbi icra edecek, angajman sağlayacak, angajman sonunda vuruş değerlendirmesi (kill assesment) yapacaktır. Ayrıca 76 mm. top ile kara bombardımanı desteği sağlayabilecektir.
•Denizaltı Savunma Harbi : G-GSYS, AN/SQS-56 Sonar, Link-11 ve hava unsurlarını kullanarak denizaltıları tespit edecek, torpido ile angajman sağlayacaktır.
•Elektronik Harp : G-GSYS, AN/SLQ-32 ED cihazını kullanarak çevredeki elektromanyetik yayınlardan platform tespiti yapacak, aldığı kerteriz bilgilerini nokta temaslarla ilişkilendirerek sınıflandırma ve kimliklendirme yapacak, güdümlü mermi kilitlenmelerini tespit ederek çevrimiçi otomatik veya yarı otomatik CHAFF angajmanı sağlayarak elektronik harp icra edecektir.
2.4.Sistemin Destek YetenekleriSistemin taktik işlevleri aşağıda belirtildiği gibi olacaktır:
•Otomatik Hedef Tespit ve İzleme : G-GSYS ile entegre olan Otomatik Hedef Tespit ve Takip Sistemi (OTOHETTS), arama radarlarından alınan videolar üzerinde otomatik olarak suüstü veya hava temaslarının tespit edilmesini ve izlenmesini sağlayacaktır.
•Taktik Resim Sergileme : Çeşitli kaynaklardan alınan iz bilgileri füzyon algoritmaları ile birleştirilerek tanınmış taktik resim oluşturulacak, sürdürülecek, operatör konsollarında, geniş ekran ve yardımcı sergileme birimleri üzerinde sergilenecektir.
•Video ve Harita Sergileme : G-GSYS, operatör konsolları üzerinde radar ve IFF videolarının, A-B Skop videoların, TV/IR kamera videoları ile S-57, DNC ve ARCS formatlarında elektronik harita ve ilave askeri katmanların sergilenmesini sağlayacaktır.
•Taktik Veri Aktarımı : G-GSYS, güncel sürüme sahip Link-11 taktik veri aktarım sistemini kullanarak dost birliklerle çevrime girecek, taktik resim ve angajman komutları alış-verişi yapabilecektir. Çoklu link ek sözleşmesi kapsamında Link-16 yeteneğinin kazanılması hedeflenmektedir.
•Hava Unsusrlarının Taktik Kontrolü : G-GSYS, D/K uçağı/helikopter harekatı icra edebilecek sistem desteğine sahip olacaktır. Hava unsurları ile taktik veri ve komut aktarımı gerçekleştirerek denizaltı savunma ve suüstü harbine destek sağlayacaktır.
•Taktik ve Genel Amaçlı Seyir : G-GSYS, Seyir Radarı, Ticari ve Askeri GPS, rüzgar ölçer, iskandil, EMLOG ile cayro sistemlerine tam entegre olarak genel amaçlı seyir ve taktik seyir desteği sağlayacaktır.
•Veri Saklama ve Oynatma : G-GSYS, seçilen taktik verilerin ve sistem işletimine yönelik verilerin kaydedilmesi, saklanması ve sonradan tekrar oynatılmasına olanak verecektir.
•Simülasyon ve Eğitim : G-GSYS, sistemin normal kullanımı sırasında dahi eğitim yapılabilmesine olanak verecek şekilde, geniş simülasyon olanaklarıyla, aynı anda hem gerçek hem de simülasyon dünyalarının birbirini etkilemeksizin çalışabilmelerini sağlayacaktır.
3.GENESİS GABYA Sınıfı Fırkateyn UygulamasıG-Sınıfı fırkateynlerin sahip oldukları sensör ve silah altsistemleri Şekil 1’de gösterilmektedir. Bu altsistemlere göre GENESİS sistem konfigürasyonu son haline getirilmiştir.
3.1.Sistem KonfigürasyonuG-GSYS, aynı işlevsel özelliklere sahip toplam dokuz adet operatör konsoluna sahip olacaktır. Her altsistem bağımsız olarak entegre edilecek, altsistemlerin bağlı olduğu işlemciler ara katman yazılımı aracılığıyla Savaş Sistemi Veri Ağı üzerinden haberleşecektir. Radar ve TV videolarının dağıtımı, konsol ekranlarının görüntüsünün kayıtçılara ve yardımcı sergileme birimlerine aktarılması Savaş Sistemi Video Ağı üzerinden gerçekleştirilmektedir.
3.2.Silah Sistemi EntegrasyonuG-Sınıfı fırkateynlerde mevcut Mk.92 Mod 2 Atış Kontrol Sistemi (AKS), AN/UYK-7 tabanlı bir adet Silah Kontrol Bilgisayarı ve bir adet Silah Destek Bilgisayarı’na sahiptir. GENESİS uygulamasıyla gemide bulunan eski tip konsol ve radar gösterim birimleri çıkarılmakta, mevcut iki adet Silah Kontrol Konsolu, yeni Operatör Konsollarıyla değiştirilmektedir. Mk-92 CAS arama ve izleme radarı, STIR izleme radarı, 76 mm. top ve Mk.13 lançerden (SM-1 veya HARPOON atabilen) oluşan Mk.92 AKS, Arşt.Mrk.K.lığınca geliştirilen yazılımlarla G-GSYS’ne entegre edilmektedir. Arıza veya hasar durumunda Mk.92 AKS’ne doğrudan kumanda edebilmek için ayrıca bir Acil Durum Konsolu geliştirilmiştir.
PHALANX yakın savunma sistemi kendi başına otonom bir sistem olarak kullanılabilmekte, istenirse, G-GSYS’nin entegre bir altsistem olarak, bir arama ve izleme radarı ile bir top şeklinde hava ve suüstü hedeflerine karşı kullanılabilmektedir.
3.3.Yapısal ÖzelliklerG-GSYS, üzerinde bulunduğu platformun hayati öneme sahip olması nedeniyle sürekli olarak çalışmak ve en kötü harp şartlarında dahi işlevlerini sürdürmek zorundadır. G-GSYS, hataya dayanıklılığı artırmak üzere, her alt sistemin bağımsız olarak entegre edildiği dağıtık bir mimariye sahiptir. Bu şekilde, herhangi bir öğe kritik tek hata noktası olmamakta, çöken bir düğüm yalnızca o alt sistemi devre dışı bırakmakta, sistemin bütününü etkilememektedir. Sistemde kritik birimler yedeği olacak şekilde tasarlanmış ve geliştirilmiştir.
Gelecekte sisteme yeni işlevler veya yeni düğümler eklenmesi gerektiğinde mevcut mimari buna destek verecektir. Yeni bir düğüm bilgisayarı, en uygun yerde ve yeterli hacime sahip bir kabinet içine yerleştirilecek, bağlantıları yapılacak ve işletimi sağlanacaktır.
Kaynak: Araştırma Merkezi Komutanlığı,
(Arka plandaki düzenleme TÜBİTAK MAM Ar-Ge’de 35.Yıl katalogundan alınmıştır.)
http://www.dho.edu.tr/pusula/63/genesis.html
