F-35’ler için üretime devamSavunma Sanayii Başkanı (SSB) İsmail Demir gazetelerin Ankara temsilcileriyle buluşarak, ABD’nin CAATSA çerçevesinde Türkiye’ye uyguladığı yaptırımları değerlendirdi. S-400’lerin imzasının 2017 yılından önce atıldığını hatırlatan Demir, “Yaptırıma girmemesi gerekirdi” dedi. ABD yaptırımlarından büyük projelerin etkilenmeyeceğini söyleyen Demir’in açıklamaları özetle şöyle:
YAPTIRIMLAR SADECE SSB’Yİ KAPSIYOR
Yaptırımlar SSB’nin tedariklerini nasıl etkileyecek? Acil durumda tedarikler TSK üzerinden yapılabilir mi?
SSB’nin doğrudan satın aldığı pek birşey yok. Biz SSB olarak güvenlik güçlerimizin ihtiyaç duyduğu bir projeyi tanımlıyoruz, olgunlaştırıyoruz, ihalesini yapıyoruz, ana yükleniciye veriyoruz ve sonrasında biz takip ediyoruz. Bu süreçte doğrudan alımları da ana yüklenicilerimiz yapıyor. Bu şirketler de yaptırım kapsamında değil. Bu karar Türkiye’ye yaptırım demek değil, bu karar SSB’yi, beni ve ekibimden 3 arkadaşımı kapsıyor. MSB ve savunma sanayii sektörümüz genelde bu kapsamda değil.
F-35’ler için üretime devam
Yaptırımların Türkiye’ye 1,5-2 milyar dolar zararı olur yorumlarına katılıyor musunuz?
Ben o yorumları gerçekçi bulmuyorum. Bu CAATSA yaptırımlarının şu an için açıklanan çerçevesinde olacak bir şey değil. Bunun ötesinde bir uygulama ve niyet varsa o başka bir şey. Uzunca bir süredir yavaşlatma ve engelleme uygulamaları zaten var.
BÜYÜK PROJELERİMİZİ ETKİLEMEZ
Yaptırımlar 4-5 yıl sürerse Hürjet, ATAK, F-16 parçaları, MİLGEM gibi projelerde sorun yaşanır deniyor...
Bu CAATSA doğrudan başkanlığımızı hedef alıyor. F-16’nın kullanımda olan diğer ürünlerin idamesi zaten bizde değil. Diğer dediğiniz projelerde de parçaları yüklenicilerimiz alıyor zaten. Onlarda da bir sorun yok. Ama meseleyi keyfiliğe götürüp, şu parçayı vermem, bu üründe ihraç izni verme sürecini uzatırım vs derlerse o başka. O dediğiniz hasmane bir tutum olur. Bu karar onu öngörmüyor.
Eximbank konusunun size bir zararı olacak mı?
Eximbank kararı da SSB’yi muhatap alıyor, bizim de onun üzerinden yaptığımız bir işlem yok zaten. Yine projelerimiz ve savunma sanayi şirketlerimiz açısından bir sıkıntı yok bu konuda.
S-400 İMZASI 2017’DEN ÖNCEYDİ, YAPTIRIMA GİRMEMESİ GEREK
S-400’ün tamamen imhası veya kaldırılması durumunda CAATSA kalkar iddiası var. Bu olabilir mi?
Neden S-400 almak durumunda kaldığımızı defalarca anlattık. Aldıktan sonra ortayol bulmakla ilgili çok konuştuk, çok söyledik. Sayın Cumhurbaşkanımızın bu konuda iradesi açık ve net. Bu arada biz S-400’ün imzasını 2017 öncesinde attık, bu anlamda yaptırım kapsamına da aslında girmemesi gerekiyor. Ancak sürecin imza sonrası adımlarının da yaptırım gereken işlemler sınıfına gireceği iddiası ile yaptırıma girmesi gerektiği öne sürülerek bu işlem yapıldı.
Yaptırımlardan çıkış stratejiniz ne olacak?
CAATSA ilelebet devam etse de bizim için ne olacak? Alınamayan bir ürün varsa yerlileştirmeye devam edeceğiz. Bu yerlileştirmelerin maliyetleri olacak, ama onu da ileriye dönük baktığımızda maliyet olarak görmüyoruz bir kazanç olarak görüyoruz.
F-35’ler için üretime devam
F-35’LER İÇİN TÜRK ŞİRKETLERİ ÜRETİME DEVAM EDİYOR
F-35’teki son durum nedir? Türk şirketler parça üretimine devam ediyor mu?
F-35’te yaptıkları kendi iç hukuklarına bile aykırıydı. Bizim hukuki çalışmalarımız sürüyor. Türkiye program ortağı olarak üzerine düşeni her zaman yaptı. Türk şirketleri de parça üretimine an itibarıyla devam ediyor.
F-35’ler gelmiyor, F-16’ların ömrü dolacak, Milli Muharip Uçak olana kadar bu ihtiyaç İHA’larla karşılanabilir mi?
Bir laf vardır, eski uçak yoktur bakımsız uçak vardır. Uçaklarımızın modernizasyonlarını yapıyoruz, yapmaya devam edeceğiz. Mevcuttaki İHA’larımızın yanında çok daha büyük, daha fazla ve daha ağır mühimmat taşıyan, havadan havaya füze atan İHA’larımız yakında geliyor. Ayrıca insansız jet motorlu uçak projemiz olacak. Hürjet ve ileri modellerinin de daha erken hizmete girmesi mümkün.
MİLLİ UÇAK 2023’TE HANGARDAN ÇIKACAK
Milli Muharip Uçak projesinde durum nedir? İngilizlerle olan görüşmeler ne aşamada?
2023 yılında hangardan çıkarıp bütün dünyaya nasıl bir uçak olacağını göstereceğiz. Ardından bir dizi test ve sonrasında uçuşu olacak. Uçağın tasarımı konusunda İngiliz BAE’den mühendislik desteği almak üzere anlaştık ve bu faaliyet devam ediyor. Motor konusunda da Rolls Royce şirketinin Türkiye’de kurduğu bir JV kanalıyla motor tasarlayıp üretme teklifi oldu. Ancak bu teklifte fonlama, fikri mülkiyet ve üretim hakları gibi konuların detaylarında bazı anlaşmazlıklar oldu. Ama biz bir taraftan da yerli şirket olarak kurduğumuz TR Motor üzerinden tasarım çalışmalarını başlattık. TR Motor’un Rolls Royce ile işbirliği konusunda, biz çok makul şartlar ortaya koyduk, bizim dediğimiz şartlara gelirlerse işbirliği mümkün. Uçağın ilk test prototipleri dünyada mevcut iki motor üzerinden yapılacak.
https://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/hande-firat/f-35ler-icin-uretime-devam-41693904
