Buğday fiyatları bir yıllık süreçte 1100-TL üzerinden 600 TL civarına düşmüş,
Mısır fiyatları bir yıllık süreçte yaklaşık 800-TL'den 600-TL civarına düşmüş.
Buna karşın yumurtalık tavuk yemini yaklaşık 15 gün önce 480-TL civarında almıştım. Bir yıl önce ise 250-TL idi.
Benim aldığım marka dahil piyasanın belli başlı yem üreticileri Rekabet Kurulundan, fiyat karteli oluşturdukları gerekçesiyle yüklü cezalar aldı. Maliyetlere ve satın alma gücüne bakıldığında resim zaten ortaya çıkıyor.
Diğer taraftan 3 harfli marketler de Rekabet Kurulundan ceza almış, bunların, açıkça teknik takibe takılıp, mal fiyatlarını mesajlaşma ile aynı anda artırma uygulaması ortaya çıkartılınca ile fiyat kartelleri bu detayına kadar ispatlanmıştı.
Benzin litresi geçen sene 18-25TL arasında oynuyordu. Bu sene de hemen hemen aynı bantta oynuyor.
Asgari ücret ise yaklaşık 6500-TL'den 10.000-TL'ye çıktı.
Dolar ise 17 TL civarından iki-üç hafta öncesine kadar 19,50-TL civarına gelmişti.
Buna karşın uluslararası piyasalarda emtia fiyatlarının düşmesi sebebiyle yukarıda buğday ve mısır fiyatlarındaki gibi hammadde fiyatları da düştü.
Ama piyasada hakim güç oynaması, kartel oluşumları ile fiyatlar devamlı manüpile edildi. Öyle ki hammaddenin, çiftçinin mallarının ucuz olmasına karşın, ticari mamül, yarı mamül fiyatlarının devamlı artması, buna karşın dövizin düşük kalması sonucu, ekonominin rekabet gücünü yok ettiler.
Tiyatro belli, koşullarını oluşturdular.
Şimdi doldur boşalt zamanı, döviz yükselecek, yabancı gelip, yüksek kurdan parasını TL'ye çevirip, faiz müdahalesi ile yükselen orandan tahvile, bonoya bağlayacak, döviz girişi ile döviz düşecek, yüksekten döviz bozdurup, yüksek faiz alan yabancı, elinde nemalanmış TL'yi düşen döviz ile tekrar dövize çevirecek, borcu borçla çevirme zincirinde, borç sarmalı liberal ekonominin doğal sonucu olarak artacak.
Yani hammadde fiyatları düşmesine, dolarda üç hafta öncesine kadar önemli bir değişiklik olmamasına, yakıt fiyatları sabit kalmasına karşın memlekette her alanda mamül, ticari mal, gıda fiyatları katladı. Bunun asgari ücretle açıklanması mümkün değil, zira asgari ücret enflasyona endeksli gerçekleşti ve üretim faktörleri arasında genel olarak o kadar önemli bir maliyet etkeni de değil. Döviz karşılığı da zaten yüksek değil.