EF2000 EUROFIGHTER TYPHOON31 Mart 2009 tarihinde İspanya’da gerçekleştirilen uçuş testlerinde, orta menzil için geliştirilmiş AIM-120 AMRAAM tipi güdümlü hava-hava füzesi kullanıldı ve burada ilk defa uygulanan yeni bir savaş taktiğiyle Eurofighter’in kanıtlanmış kabiliyetlerine bir yenisi daha eklenmiş oldu.
Söz konusu ilginç operasyonel uçuş, İspanyol EADS CASA’ya ait tam seri donanımlı bir IPA 4 ile, İngiliz BAE Systems’e ait IPA 5 ile müşterek olarak gerçekleştirildi.
Reel şartlar altında gerçekleştirilen bu senaryonun amacı, IPA 4 uçağının radarının tamamen kapatılması suretiyle, düşman uçağının radar ikaz alıcı sensörü tarafından algılanmaması ve elektronik harp amaçlı karıştırıcıya maruz kalmamasıydı.
Buna göre, radarı aktif modda olan diğer Eurofighter uçağı IPA 5’in görevi, aynı hedefe bir başka yön ve mesafeden yaklaşarak, düşman hedefini tespit etmek ve hedefin sayısal bilgilerini eş zamanlı olarak Data Link yoluyla pasif moddaki Eurofighter IPA 4 uçağının sistem bilgisayarına aktararak, hedefin IPA 4 tarafından imha edilmesiydi.
Nitekim planlanan bu hava muharebe taktiği geçtiğimiz Salı günü başarıyla uygulandı.
Data Link ile hedef bilgisi
Buna göre IPA 4 ve IPA 5, Mirach hedef dronu ile simule edilen düşman uçağına doğru havalandı ve iki Eurofighter test uçağı, birbirlerine uzak ve farklı konum ve mesafelerden hedefe yöneldiler.
IPA 4, hedefin BVR menziline girmeden radarını tamamen kapatarak pasif moda geçerken, IPA 5, Mirach tipi yüksek hızlı uçuş dronuyla simule edilen düşman hedefini tespit ve teşhis ettikten sonra takibe aldı.
Hedef bilgileri, eş zamanlı olarak radarı kapalı olan IPA 4’e Data Link yoluyla nakledildi ve IPA 4 uçağının pilotu AIM-120 AMRAAM füzesini hedefi doğrudan algılamadan ateşledi.
Sonuç: Tek atışta tam isabet. Hem de radarı muharebe taktiği gereğince kapalı, pasif bir Eurofighter uçağı tarafından kaydedilen bir isabetli gerçek güdümlü mermi atışıydı bu.
Böyle bir hava-hava savaş taktiğinin gerçekleştirildiğinin detayları böylelikle ilk defa kamuoyuna açıklandı.
Daha öncekilerden farklı…
Geçmişte de aynı taktik benzer bir tatbikat kapsamında İsveç Hava Kuvvetleri’ne ait JAS-39 Gripen jetleriyle Alman Hava Kuvvetleri’ne ait bir MiG-29G uçağına karşı uygulanmıştı fakat burada uçuş sırasında doğal olarak gerçek güdümlü mermi kullanılamamış, atış sadece simule edilebilmişti.
Benzer bir şekilde 2007 yılında Fransız Savunma Sanayii Müsteşarlığı DGA’da benzeri bir uçuş testinin yapıldığını açıklamıştı. Ancak 11 Haziran 2007 tarihli bu testte, F2 seviyesindeki bir Rafale uçağını takip eden hedef, diğer Rafale tarafından tespit edilmiş ve Data Link 16 vasıtasıyla aktardığı bilgi sayesinde takip edilen Rafale diğer partner uçağının radarının güdümünde Mica EM füzesinin isabetli atışını gerçekleştirmişti. Ancak buradaki göreceli fark, her şeyden önce iki Rafale jetinin radarının da aktif modda bulunması ve bu atışın taarruza değil, savunmaya dayalı olmasıdır. Dolayısıyla buradaki tek önemli ortak nokta, uçakların Data Link vasıtasıyla sayısal olarak taktik bilgi alışverişidir. Ayrıca bu testte uçaklar birbirlerine çok yakın uçmuşlardır.
İlkler testi!
İspanyada’ki bu son başarılı Eurofighter denemesinde, yukarı adı geçen Mirach tipi hedef dronu kullanıldı ve gerçek bir füze atışıyla temsili hedef bertaraf edildi. Mirach hedef dronu, bir uçaktan daha küçük ebata sahip, dolayısıyla radar algılaması daha zor, gerektiğinde deniz/okyanus üzerinde 700 km/h uçuş hızıyla 12 m alçaktan yol alabilen, yerden manuel kontrollü bir insansız hava aracıdır.
Görüş dışı menzilden (BVR) radar kapatarak gerçekleşen bu reel atış denemesi, bu klasmanda sadece taktik açıdan bir ilk de değildir. Aynı zamanda İspanyol EADS CASA’ya ait IPA 4 test uçağının ilk gerçek hava-hava denemesi de bu sayede olmuştur, zira bu uçak şimdiye dek hava-yer testleri için öngörülmüş ve kullanılmıştı.
Arkaplan notları
IPA’nın açılımı Instrumented Production Aircraft olup, bunlar DA (Development Aircraft) serisi gibi, bir nevi prototip değildir ve karıştırmamalıdır. IPA jetleri, tam donanımlı Eurofighter uçaklarının her türlü riskli testlerinin gerçekleştirildiği ve bu tecrübeler doğrultusunda Eurofighter/Typhoon uçaklarını, sertifiyelerini ve taktiklerini optimize amaçlı denenen test uçaklarıdır ve beş adet IPA uçağı mevcuttur.
Bunlar İngiliz BAE Systems’a ait IPA 1 ve 5, İtalyan Alenia’nın IPA 2, EADS Almanya’ya ait IPA 3 ve nihayet EADS İspanya’nın IPA 4 uçaklarıdır. Bu beş adet IPA uçağı şimdiye dek tam donanımlı Eurofighter Tranche 1 (TR-1) seviyesindeydi ve uçaklara yakında Tranche 2 (TR-2) özellikleri kazandırılacaktır. Önümüzdeki günlerde bu seviyeye tabi tutulacak ilk uçak, İngiliz IPA 5 test uçağıdır.
Bu gerçek şartlar altında başarıyla gerçekleştirilen taktik uygulama öncesi, tamamlayıcı olarak bir ek bilgi aktarmakta yararlı olabilir. Yukarıdaki teste katılım amaçlı, İngiliz BAE Systems’ın IPA 5 uçağının İspanya’ya gelmesi gerekiyordu.
31 Mart uçuş testi için İngiltere’den geçtiğimiz Perşembe günü, 26 Mart 2009 tarihinde havalanan IPA 5, Warton tesislerinden, İspanya’nın Moron hava üssüne doğru yola çıkmıştır. Tam donanımlı Eurofighter TR-1 seviyesindeki bu uçak, iki harici yakıt tankı ile, havada yakıt ikmali yapmaksızın 1600 km üzerindeki bir mesafeyi iki saat dört dakikalık bir sürede katetmiştir.
Önümüzdeki günlerde, Eurofighter’in en gelişmiş ve çok rollü konfigürasyonu Tranche 3 (TR-3) serisinin, projeye ortak ülkelerden İngiltere, Almanya, İtalya ve İspanya’nın sipariş boyutunun resmileşmesi beklenmektedir.
En son Alman Savunma Bakanı Franz Josef Jung, Almanya’nın planlandığı gibi 68’i TR-3 konfigürasyonlu olmak üzere, uzun vadede toplam 180 adet Eurofighter uçağığının temin etmiş olacağını en yetkili ağızdan dile getirmişti.
Kaynak:
www.savunmasanayi.net
