Geçen gün Arda Mevlütoğlu'nun bir yazısı vardı. F-15,f-16,F-5,mig-29 uçurmuş diğer savaş uçaklarının çoğuna karşı da dogfight dahil eğitimler vermiş çok kıdemli Abd pilotuyla yapılan bir röportaj çevirisi vardı.
Adam anlatmış, anlatmış hangi uçağın avantaj ve dezavantajları vb.
Son olarak adama soruyorlar "ABD muharip gücünün etkinliği için yapılması gereken 3 şey sayabilir misiniz?" denmiş.
Adam 1.sıraya ; F-16'lara AESA radarı takılırsa tam bir güç çarpanı olur demiş...
Demek ki biz de mutlaka Aesa radarını öncelikli olarak F-16'lara entegre etmeliyiz...
Hocam ben bizzat bu işe özellikle önem verilmesi için senelerdir söylüyorum . Tamam mmu'ya odaklandık, geleceğimiz o fakat bizim elimizde şu an 240 civarı F-16 var. Biz bu uçakları uzun bir süre kullanacağız ve bizim cidden platform olarak hava önleme uçağı açığımızda var.
Biz bu eksiği en kolay şekilde elimizdeki F-16'ları kıymetlendirerek ve konfigüre ederek giderebiliriz . Mesela;
Hava Önleme Uçağı Açığı ;
Böyle bir açığımız zamanında F-5'ler eskidiğinden beri var. O aralar 80 hava önleme uçağı alınmak istemişti ama F-35'e yönlenildi. Şu an av-önleme görevini F-16'lar yapıyor. F-16 öyle 3d tvc'si olan kobra manevraları felan yapan bir uçak değil. Ama batı paktında alabileceğimiz çoğu uçaktan daha fazla hıza, tırmanma oranına ve itki-ağırlık oranına sahiptir ve 9g'ye kadarda çeken bir uçaktır.
Yani anlatmak istediğim pek ala hava-hava muharebesi yapar ve aslen hava önleme amaçlı yapılmış bir uçaktır. Zaten ucuz etkili bir hava önleme uçağı olsun diye "Light Tactical Fighter" projesi için geliştirilmiştir. En büyük avantajı'da güçlü motoruna rağmen maksimum kalkış ağırlığının az olması yani hafif bir uçak olmasıdır, bu sayede hızlanır, hızlı tırmanır ve sert manevralar yapabilir.
Şimdi arkadaşlar iki çeşit hava-hava muharebesi tipi vardır. Biri Kısa menzilli IIR güdümlü füzeler ve makinalı top ile yapılan diğeri ise orta ve uzun menzilli Radar güdümlü ufuk ötesi yani bvr füzelerle yapılan muharebedir.
Kısa menzildeki muharebede uçağınızın manevra kabiliyeti, hızı, pilotaj önemlidir. Ancak teknolojinin gelişmesi ile batı uçakları bu açığı farklı şekilde kapattı. Kaska monteli görüş-nişangah sistemi ve geniş açılı iir sensöre sahip kısa menzilli hava hava füzeleri sayesinde bu açık kapanabiliyor. Bknz :
Görüldüğü üzere F-16 kaska monteli nişangah sistemi olan JHMS ile çok geniş bir açıya zaten füze atabiliyor. Yani uçağın o kadar manevralı vs. olması çok önemli değil. Zaten öyle olsa batı paktı şu an rus ekolü karşısında çok çaresiz kalabilirdi. Allaha şükür şu an elimizde 240 JHMS kaska monte atış sistemi ve sayısı tam belirsiz Aim-9x füzesi var. Aim-9x eşdeğeri olmasını beklediğimiz Bozdoğan füzemizde var. Bunlar birde manevra açısından en iyi versiyon olan blok 30 F-16 ile birleşirse bize yeterli seviyede kısa menzilde muharebe kabiliyeti verir.
Ayrıca Irst dediğimiz sistemde önemlidir . Bu sistem esasında uçağın burnundaki bir gimbal ir sensördür. Çok gelişmişleri 100+ km'leri bulduğu söylenen bu sistem, her ne kadar kötü hava şartları vb. olaylardan etkilense de kızılötesi tarama yoluyla savaş uçakları başta olmak üzere hedefleri devamlı tarama yoluyla 0-100 km arasında tespit eder. Tabi en gelişmiş versiyonları bunu yapar. Bu kısa menzilde tespitteki öneminden çok , stealth hedefleri tespit edebilmekteki maharetlerinden dolayı önemlidir. Ancak yinede menzilleri stealth hedefleri onların uzun menzilli hava hava füzesi menzillerinde tespit edip en önemlisi o menzillerde angaje olamaz (IIR füzelerinin kısa menzili yüzünden). Ancak Stealth uçakların attığı uzun menzilli hava hava füzelerinin no escape zone yani füzeden kaçamayacağınız kadar yakın olan alana girmeden hedefi tespit edip kaçabilmenize illa ki yardımı olacaktır.
Uzun Menzilde Bvr Muharebe ;
Bu muharebede de önemli olan uçağınızdaki radar, onun kabiliyet ve menzili ve taşıdığınız uzun menzilli bvr hava hava füzesi onun ew dayanımı ve aktif radar arayıcı başlığının menzilidir. Yani ne kadar menzili ins ile ne kadarını aktif takip ediyor önemli olan budur.
F-16'larda şu an kullanılan Apg-80 aesa radarı gerçekten güzel bir radar tespit kapasitesini altta veriyorum ;
APG-80 AESA (F-16E)
For RCS 0.0001 m2 class target: 11 km+
For RCS 0.001 m2 class target: 20 km+
For RCS 0.1 m2 class target: 62 km+
For RCS 1.0 m2 class target: 110 km+
For RCS 5.0 m2 class target: 165 km+
For RCS 10.0 m2 class target: 195 km+
Evet daha iyi radarlarda var ancak apg-80 zaten uçakları kendi füze menzilinden ileride tespit ediliyor bu onun için pekte dezavantaj değil, Kaldı ki aselsanın aesa radarında yanılmıyorsam biz uçağın burun konisinin tamamını kullandık ve muhtemelen daha fazla transistör kullandık yani daha gelişmiş bir radar olacağı söylenebilir. Yine elimizde C-7 füzesi var (az sayıda ama fena füze değil.) ve yerli bana göre C-7 ile aynı menzilde(nedenlerini daha önce açıklamıştım) (tahmini 120 km civarı) yerli gökdoğan füzemizde geliştiriliyor. Tabi bu arenada 160 km menzilli Aim-120D ve 150 km menzillerde Meteor füzesi var . Bunlardan birini almak ki zaten meteor mmu'da olacak ve bunu F-16'lara takmak bizim için hat safhada önemli.
Tabi bir önemli konuda var ki, oda taşınabilecek maksimum hava hava füzesi ve uçağın menzili. hava-hava görevlerini hep ana üslerimize ve ana karaya yakın düşünüyoruz ancak uzun menzilli Hava-Hava yani escort ve intercept görevleri'de var. Bknz: geçenlerde libya açıklarında yapılan görevler gibi, bunun yanında uçakların artık fazla sayıda hava hava füzesi taşımasıda önemli 6-8-10-12 . Çünkü tekrardan uçak kaldırmadan angajmana devam etmek önemli. F-16'lar ve mevcut radar donanımları 6 bvr uzun menzilli radar güdümlü füzeyi desteklemek üzere konfigüre olmuştur. Çünkü 6 adet kanat altı lançer vardır. Tabi bu değiştirilebilir ama 6 uzun menzilli + 2 IIR kısa menzilli güzel bir konfigürasyon. Amma velakin savaş uçakları tek başına kalkamaz.
Bir kere kesinlikle ek yakıt tankı almak zorunda buna ek mehpod/spewspod ve gerekirse seyrüsefer podunada sahip olması gerekebiliyor. Zaten gövde altına füze takılmıyor bu durumda geriye kalıyor 2 kanat altı ve 2 kanat ucu , kanat uçlarınada kısa menzillileri takınca kalıyor geriye 4 amraam kapasitesi ve bu sayı bile hala menzil açısından yeterli olamayabiliyor. Libya örneğinde gördüğümüz gibi uçaklarımız havadan ikmal yapmak zorunda kaldı.
Tabi ki bu durumada çözüm var bunlardan birisi ;
1- CFT ;
450 gallon gibi yüksek oranda yakıt alabiliyorlarlar. Şu anlık sadece block 50 ve üstüne takıldılar (İsrail F-16'ları), verdiği ekstra yakıt kapasitesi ve bir kanat altı pylonu boşalttırma faydası sayesinde güzel bir icat. Bir şekilde bu cft olayını ya kendimiz yada amerika ile ortaklıkla geliştirmek çok önemli bence.
2- Diğer bir opsiyon ise ikili lançerler veya yakıt tankı üzeri lançerler ;
Buda yapılmayacak bir şey değil. Ama önemli olan uçağın taşıma kapasitesi birazda ancak 6+2 hava hava füzesi taşıyabilir kanaatindeyim. Daha önce keza F-4'lerimiz tek istasyonda 2'li sparrow taşıyıcısı da taşıdılar böyle bir altyapı ve tecrübede var.
Yani kısaca biz F-16'larımızı (özellikle block-30ları) aesa radar, irst, meteor, jhms, 6x bvr kapasitesi, spews pod, cft ile donatırsak elimize bizi mmu'ya kadar ve hatta onla birlikte çok kolayca idare edebilecek bir uçak ortaya çıkacaktır.
İşin Hava kara boyutuna da fırsat buldukça değineceğim.
