Sn Bürküt, Sn SH,
Yazdıklarınıza dönük şunları izah edeyim:
Sn Akşit’in de üzerinde durarak izah ettiği üzere, tasarım dönemi bitmiş motorun fiziki imalatına girildiğinde, seri üretimdeki gibi döküm veya makinelerden çıkan parça üretimi yapılmıyor. Hemen hemen tüm parçalar eklemeli üretim teknolojisi kullanılarak tek tek 3D printer makinalarında imal ediliyor. Bu da çok uzun zaman alıyor.
Kalkıp bir yanma odasının imal işini bir üreticiye verseler, bu üretici o parça için çok maliyetli bir kalıp hazırlayacak ve bu kalıptan tek bir parça üretecek. Sonra bu parçada bir hata olursa ya da bir geliştirme sonucu yenilenmesi gerekirse; o üretici tekrar maliyetli ikinci bir kalıp hazırlayıp yeni bir yanma odası üretecek.
Oysa TEİ, eklemeli üretimle, uzun zaman sürmesine rağmen çok daha düşük maliyetle bu parçayı imal ediyor. Tabii parçalar ve motor, testleri ve geliştirme safhalarını geçtikten sonra seri üretime geçildiğinde üretim için doğru kalıplar hazırlanıp hızlı bir parça üretimi sağlanmış oluyor.
TF6000 motorunda dışarıdan alınması planlanan bazı parçalarda tedarik sorunu olmasaydı, motor 6 ay içerisinde hazır olacaktı. Şimdi 10-12 ay alacak gibi görünüyor. Daha büyük parçalardan oluşan bir TF35000 motorunun da 8-9 ayda hazır olması yakışık alırdı. Ama TF6000 gibi tüm parçaları da içeride üreteceksek, en geç 1.5 yılda hazır olur ilk prototip motor. Tabii bu ilk ateşleme motoru. Bundan asıl motor için geliştirme yapılacak.
TF35000 motoru, kuru itki olarak 26000lbf itki verecek bir motor olarak tasarlanacak. Ama ilk yapılan motor büyük ihtimalle 18000lbf itki verebilir. Yapılacak geliştirmelerle bu rakam 26000lbf itkiye ulaştırılacaktır.
TF6000 motorunun da ilk ateşleme prototipinden 3500-4000lbf itki bekliyorlar. Akabinde yapılacak geliştirmelerle motorun kuru itkisi 6000lbf’e ulaşacak.
Motor son şeklini aldıktan sonra ise üzerine entegre edileceği platforma uygunluk evrelerinden geçer. KAAN’ın üzerindeki entegrasyonu sırasında da 1-1.5 yıllık bir geliştirme evresi olabilir.
TS1400 motoru da bu evrelerden geçti. 2017 Nisan ayı başlanan proje sonucu İlk ateşleme Haziran 2018’de yapıldı. Ama motor daha yeni uçtu. TS1400, bir TF6000 ya da bir TF35000 motoruna oranla çok daha basit bir motordu. En önemlisi de bu motorun bir benzerini zaten LHTEC800 olarak üretiyorduk. Şimdi sıfırdan motor yapıyoruz.
