Bu konuyu epeydir açmak istiyordum bugüne kısmetmiş.Bu alanda elimizde ne var geleceğe dönük neler olmalı,neler planlanıyor konuşalım diye.Kokpit aero haberi başlangıç olsun sonrasına devam ederiz.
Çok özel görev!
Muhammet METİN/Kokpit.aero
Yolunuz bir gün Ankara’da ODTÜ’ye düşerse Bilim Müzesi’nin bahçesinde önemli bölümü beyaza boyanmış bazı uçaklar göreceksiniz. Bunlardan biri de üstten kanatlı bir Dornier 28 uçağıdır. Bu beyaz boyalı uçağın burnunun altında adeta kuşun gagasını andıran büyük bir parça vardır… Bu uçak, uzun yıllar elektronik sinyallerin takibinde kullanıldı… 10070 gövde numaralı uçak, Türkiye’nin ilk istihbarat uçağıydı…
Savaşlarda yüzyıllardır en önemli silah istihbarat. Bilgiyi erken alan, pozisyonunu ona göre hazırlayan daha başarılı oluyor. Günümüzde bu iş klasik casusluğun yanı sıra özel donanımlı uçaklar tarafından yapılıyor. Havadan telsiz-telefon konuşmalarını dinleyebilen, fakstan elektronik postaya hatta internette yapılan yorumlara kadar gerçekleştirilebilen takip ve sonrasında bunların değerlendirilmesi büyük önem taşıyor.
ÖNCE DORNIER DO28’LER KULLANILDI
Uzun yıllar Genelkurmay’a bağlı olarak hizmet veren Genelkurmay Elektronik Sistemler (GES) Hava Grup Komutanlığı bu görevi yerine getiriyordu. Eldeki tek uçak modeli, Alman yardımıyla Türk Silahlı Kuvvetleri’ne verilen Dornier 28 uçaklarıydı. Üstten kanatlı, çift motorlu, tek tekerlekli bu uçaklar, arazi şartlarında kısa ve toprak pistlere inebilecek şekilde tasarlanmıştı.
Kara Kuvvetleri’ne verilen 22 uçaktan ikisi, özel elektronik donanıma sahipti. Bu iki uçak, GES Hava Grup Komutanlığı tarafından uçuruluyordu. Kuyruk numarası 10070 olan uçak, TSK’ya 1984’te verilmişti. Alman gövde numarası ise 58+57 4132’di. İkinci uçak ise 10071 kuyruk numaralıydı. O da 1984’te Türkiye’ye gelmişti. Almanya’da ise 58+75 4150 numarasıyla uçmuştu.
1996’DA EMEKLİ OLDU
1996’da diğer Dornier Do28’lerle birlikte hizmetten çıkan bu uçaklar önce Türk Hava Kurumu’na verildi. Burada kısa süre sivil hizmetlerinin ardından yıpranan gövde ve motorları nedeniyle hizmet dışına çıktı. Elektronik karıştırma ve dinleme özelliğine sahip bu iki uçak ise hiç THK adına uçmadı. Bu uçaklardan biri daha sonra ODTÜ Teknoloji Müzesi’ne gitti. Savaşı çağrıştırdığı için müzede bu uçak diğer askeri uçaklar gibi beyaza boyandı.
Dornier Do28’ler dönem dönem Güneydoğu’da kullanıldı. Ancak emekli olmalarıyla birlikte uçak ihtiyacı ortaya çıktı.
Günümüzde bu tür uçaklar ELINT/SIGINT olarak adlandırılıyor. ELINT Sistemleri ise daha çok barış zamanında, ortamda bulunabilecek bütün radar sinyallerini algılamak, daha önceden bilinmeyen radar modlarını tespit etmek ve bu sayede tehdit kütüphanelerini güncellemek amacıyla kullanılıyor.
SIGINT ise İngilizce’de Signal Intelligence olarak adlandırılan sinyal istihbaratı amaçlı kullanılıyor.
DORNIER’LER YERİNE CN235 SEÇİLDİ
Genelkurmay Elektronik Sistemler (GES) Hava Grup Komutanlığı envanterinde bulunan Elektronik İstihbarat/Sinyal İstihbaratı (ELINT/SIGINT) donanımlı iki adet Dornier 28-D2 uçağının hizmet dışına çıkması üzerine Hava Kuvvetleri Komutanlığı bünyesine 1992 yılında dahil olan nakliye ve ambülans görevlerinde kullanılan CN-235-100M uçakları üzerinde gerekli değişikliğin yapılmasına karar verildi.
Aselsan, TAI ve ODTÜ işbirliği ile üç adet CN-235-100M uçağına MILSUS-2U ELINT/SIGINT podları takıldı. Sertifikasyon çalışmaları ise 2005 yılında tamamlanarak Hava Kuvvetleri Komutanlığı’na üç uçak teslim edildi.
2005’TE HİZMETE GİRDİ
CN-235-100M Elektronik/Sinyal İstihbarat (ELINT/SIGINT) uçakları 2005 yılından beri üzerlerinde kitelsiz haberleşmesini dinleme ve kestirme kabiliyetleri sayesinde Türk Silahlı Kuvvetleri tarafından yoğun olarak kullanılıyor.
Türkiye’nin Elektronik Harp ve C4ISR Sistemleri konusunda önde gelen firması Aselsan tarafından ilk kez IDEF 2005 Uluslararası Savunma Sanayii Fuarı sırasında tanıtılan MILSUS-2U podu, düşman radarlarının yaydığı sinyalleri uzun menzillerden hassas bir biçimde tespit edip kategorilendiriyor. Elde ettiği radar sinyallerini kayıt ederek bir radar veri bankasının oluşturulmasına katkı sağlıyor. Ulaşılan radar sinyal verileri işlenerek bu radarları etkisiz kılacak karıştırma teknikleri geliştirilmekte ve hedef radarın konumu, hassasiyeti, etkili menzili ve çalışma süresi gibi konularda istihbari çalışmalar yapılıyor.
MILSUS-2U radar EDT sistemi olmasından dolayı elektronik taarruz özelliğine sahip değil. CN-235-100M Elektronik/Sinyal İstihbarat uçağı kanat altında iki adet MILSUS-2Upodu taşıyor. Podlardan ve uçak üzerindeki farklı sensörlerden gelen verilerin kaydı ve kontrolleri uçak içine raylı bir sistem ile kolaylıkla yerleştirilip çıkarılabilen ve iki adet konsola sahip komuta kontrol sistemi üzerinde gerçekleşiyor.
ISR GÖREVİ İÇİN MODİFİYE EDİLDİ
Hava Kuvvetleri Komutanlığının isterleri doğrultusunda, MILSUS-2U ELINT/SIGINT podları ile donatılmış CN-235-100M milli imkanlarla İstihbarat, keşif ve gözetleme (ISR) uçağına dönüştürüldü. AselFLIR-300T Termal Nişangah Sistemi, Hava Veri Terminali ve Anteni entegre edildi.
Bu modifikasyona sahip CN-235 (Gören) uçakları, 2013 yılında Konya/Karapınar ve Akdeniz’de yapılan Pençe 2013 Hakiki Mühimmat Atışları ve Işık Tatbikatı atış sahalarından gece ve gündüz elde ettiği siyah beyaz ve renkli görüntüleri canlı olarak merkeze iletti.
İNSANLI İSTİHBARAT UÇAĞI
Türk Silahlı Kuvvetleri’nin istihbarat ağını güçlendirmek üzere, dört adet Kingair Be.350i tipi uçak 2012’de kiralama yoluyla alınmaya başlandı. Bu uçaklar taşıdıkları kamera ile İnsansız Hava Araçları’na (İHA) destek amacıyla kullanılıyor. İki pilot ve iki operatörden oluşan ekiple uçak 8 saat havada kalabiliyor.
Burnunda kızılötesi kamera taşıyan bu uçaklar, çektiği görüntüleri yer merkezine ileterek canlı takip yapılması sağlanıyor. Bu yılın sonuna kadar hizmet verecek uçakların operasyonu ve görevli pilot ile ekipler Türk Silahlı Kuvvetleri personeli.
Benzer bir uçak, Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından da kullanılıyor. EM808 kuyruk numaralı uçak, 6 Mayıs 2013 tarihinde hizmete girdi. Kingair Be.350i tipi uçak, kamera ve özel sistemlere sahip.
YENİ PROJE YOLDA
İki yıl önce GES, Milli İstihbarat Teşkilatı’na bağlandı. MİT, geçtiğimiz günlerde SSM’ye her türlü haberleşmeyi takip etmek ve sinyal istihbaratı toplamak için yeni bir uçak alınması için proje geliştirilmesini istedi. Hazır alımla envantere girecek uçak, COMINT olarak adlandırılan elektronik sinyal istihbaratında kullanılacak.
Bu teknoloji sayesinde kişiler ve bilgisayarlar arasındaki her türlü elektronik haberleşmenin takip edilip istihbarat toplanabiliyor. Sistem, şifreli mesajların kripto analiz yöntemiyle deşifre edebiliyor.
Sinyal İstihbarat Başkanlığı, eski adıyla Genelkurmay Elektronik Sistemler (GES) Komutanlığı’nın 2012 yılında MİT’e devriyle kuruldu. Sinyal istihbaratı yapan birim, Türkiye’nin bu alandaki merkezi konumunda. MİT’e devredilen Bayrak Garnizonu olarak da bilinen GES Komutanlığı Türkiye’nin en yüksek kapasiteli istihbarat ve dinleme üssüydü.
ABD tarafından kurulan bu üs, Balkanlar, Kafkaslar ve Ortadoğu ülkeleri üzerinde elektronik izleme yapabilecek önemli bir kapasite ve yeteneğe sahip. MİT’in alacağı ve sinyal istihbaratı yapacak yeni uçak da işte bu birimin altında faaliyet gösterecek. Tedarik edilecek uçağa, sinyal istihbaratı için gerekli yazılım ve donanım yüklenecek. Uçağın içindeki personeli operasyonları yönetecek. Uçak, yer kontrol istasyonuyla sürekli temas halinde olacak ve topladığı istihbaratı ihtiyaç olduğu anda yerdeki bu merkeze kriptolu hatlarla indirecek.
DEVAM EDEN PROJE
Halen Savunma Sanayi Müsteşarlığı, ‘Hava Konuşlu Uzaktan ED/ET Teçhizatı’ adı altında uzun menzilli bir uçak almak üzere çalışmalar yapıyor. SSM’nin internet sitesinde verilen bilgiye göre proje “Tehdit ülkelere karşı gerçekleştirilecek taarruzi hava harekatında, düşmanın her türlü radar ve haberleşme imkanının, tehdit bölgesine girmeden dinlenmesi karıştırılması ve/veya aldatılması maksadıyla hava platformuna entegre edilmiş Uzaktan Elektronik Dinleme/Elektronik Taarruz sistemi tedarik edilmesi” olarak adlandırılıyor.
Proje, MİT’in isteği ile birlikte mi, yoksa tek başına mı devam edecek bilinmiyor. Ancak uçak hazır olarak alındıktan sonra sistem entegrasyonu ASELSAN tarafından gerçekleştirilecek. Proje bir adet prototip ile 3 adet opsiyonu içeriyor.
SSM’in 11 Kasım 2013 tarihinde güncellenen proje bilgisine göre teklif değerlendirme çalışmalarına devam ediliyor.
http://kokpit.aero/turkiyenin-elektronik-ucaklari