Bu kit aslında çok önemli bir kit. Tabiri caizse turnayı gözünden vuracak bomba bu bomba.
Neden ?
Bildiğimiz gibi şu an 2 ayrı tipte veya bunların ikisinin aynı anda kullanıldığı tipte mühimmatlar var. Biri İns/Gps yani giriyorsunuz hedefin kordinatını bombaya o gidip vuruyor. Diğeri de hedefi lazer ile karadan piyade ile , siha ile veya atıcı platform uçağın üstündeki aselpod gibi podlarla işaretleyip lazer güdümlü bombayı bırakıyorsunuz ve bomba tam isabetle vuruyor. İki sisteminde zayıf tarafı var. İns/gps'te hareketli hedef vurulamıyor. Cep oranı da yüksek. Lazer güdümlülerin menzili de lazer işaretleyici menzil sınırı olan 12 km civarı menzille sınırlı.
İns/gps güdümlü mühimmatlarla hareketli ve sabit hedefleri tam isabetle vurmak için hgk-kgk gibi ins/gps güdümlü kitlere lazer güdümde eklenip l-hgk ve l-kgk gibi mühimmatlarda yapıldı. Sanırım Teber-82 olarak da adlandırılıyor bu mühimmat bakınız ;
Ancak bununda kötü bir yanı var hedefin 12 km çevresinde bir savaş uçağı, özel harekat timi veya iha'nız olması ve hedefi aydınlatması gerekmektedir.
------
Laçin güdüm kitinin getirdiği yenilik ise, ins/gps + kızılötesi arayıcı başlık yani eo sensör güdümlü olan bir mühimmat. Ha ne yapıyor siz bu mühimmatı uydu ile veya istihbaratla kordinatlarını belirlediğiniz bir hedefe ins/gps güdümü ile yolluyorsunuz. Bu mühimmat hedefe yaklaştığında elektro optik ısı güdümlü sensörünü açıyor ve adeta termal bir kamera gibi hedefin görüntüsünü atıcı araca yolluyor. Pilot bu verileri uçakta taşıdığı bir veri bağı röle podu sayesinde alıyor. Pilot istediği hedefin ısı izini seçiyor ve tıpkı ısı güdümlü hava hava füzeler gibi bomba o hedefe yoğunlaşıyor ve takip ediyor.
İster yolda uçarken gps sinyali kesilsin, ister hedefin yakınında hiçbir lazer işaretleyici birim olmasın 60-100 km menzilden bir sallıyorsun selametle. Ha 60-100 km menzilli dediysem bu Laçin'in israilli eşdeğeri spice serisinin mk-84 ve mk-83 bombalarıyla olan menzili. Bizim laçin henüz 28 km menzillidir. Bunun sebebi kgk değil hgk güdüm kitli olmasındanmıdır ? Yoksa daha uzun menzilden iletişim için daha büyük bir röle podu geliştirilmesi gerekmektedir bilinmez.
Tabi bu seviye şu an itkisiz olarak geliştirilmiş mühimmatlar arasında artık son nokta. Daha ilerisi yok gibi. Düşününsenize Mk-83 gibi 82'den bile daha güçlü bir bombayı 125 km'den sallıyorsunuz keyfinize bakıyorsunuz. Kara hedeflerine , gemilere vs. nokta hedefiyle akıllı olarak atıyorsunuz. Küçük bir hatırlatma mk-83 atmaca ve neredeyse torpidolarla aynı mk-84 ise iki katı harp başlığına sahiptir. Bir denk geldi mi ortadan ikiye ayırır.(Geminin tonajına göre değişir.). Tabi birde şöyle bir durum var. Evet bu tarz mühimmatlar örn. İsrailli spice serisi , evet seyir füzesi ve itkili mühimmatlara göre daha ucuz ancak diğer güdümlü itkisiz mühimmatlara göre de en pahalı mühimmat. Bir pod masrafı var ve uçağa getirdiği bir yük var. Ama yinede alternatifsiz bir mühimmat.
Birde şuraya İsrailli rakibini koyayım konsept anlaşılsın.
https://www.youtube.com/watch?v=SEohrQDC7voBonus : Bu mühimmatların seyir füzelerinden hatta somdan farkı nedir ? Temelde aynılar ama özel de farkları birisi tren diğeri spor arabadır. Yada şöyle söyleyim laçin ve güdümlü bombalar akıllı mühimmattır. Som ve Türevleri ise Zeki mühimmatdır.
Nasıl ?
Laçin ile Som'un arasındaki temel farklardan biri, birinin itkili olmasıdır. Yani siz hedefe laçini attığınızda kendine çizdiği rotaya göre hedefin hareketine bağlı manevra yapar. Her yaptığı manevra menzili etkiler. Ancak Som füzesi itkili bir füzedir. Her an kaçınma manevraları yapabilir. Sağa gider sola gider yükselir öyle vurur. Hedefleri teşhis eder atıyorum bir gemiye atıldığında geminin sınıfına göre en hassas noktasına karar verir ve gider köprü üstünden vurur. Veya gider gemideki ciws sistemini ve menzilini bilir; hedefin dibine kadar sea skimming girer tam ciws menzilinden önce ciwsinin maks irtifasına yükselir ve tepeden vurur. Yahut temelde seyir füzesi olan anti gemi füzeleri güdümlü bombalara göre aktif radar güdüme sahiptir. Tabi gemilerinde flare atabildiğide unutulmamalıdır.
Sonuç olarak Laçin ve sınıfı mühimmatlar kgk ile entegre olduğunda büyük bir güç çarpanı olacaklar. Özellikle zirveyi stealth sihalardan ve pod taşımak yerine veri bağlarını kendi içlerinde entegre bulunduran 5. nesil savaş uçakları ile heleki neb,demet vb. başlık tipleri ile birleştiğinde çok ama çok etkili bir silah olacak. Maliyeti kafanıza takmayın seri üretildikçe maliyeti düşer. Zamanında lazer arayıcı başlıkta pahalıydı.