Arkadaşlar konu biraz saçma yerlere gelmiş ben bir değiştireyim sizde yatışın.
Bence bizim bu uçağa bir veya bir kaç ortak bulmamız şart. Neden baktığım projeler arasında 6. jenerasyon olarak lanse edilen ama aslında 5. jenerasyon olan Fcas'ta 3 tane babalar gibi ortak var. Keza tempest'te de öyle. Bu koca ülkeler bile böyle ortaklar topluyorlarsa bizim hepten toplamamız lazım. Keza bu adamlarında geliştirdiği uçaklar tfx'den aman aman üstün değil.
Fransa, Almanya ve İspanya'nın Fcas'ı aslında stealth bir rafale . Sadece fransızlar her zaman çok başarılı şekilde yaptıkları bir silahın kendi standart özelliklerini çok über bir şeymiş gibi gösterebilme işini çok güzel yapıyorlar. İngiltere mesela Tempestte geliştirdiği uçakta muhtemelen Tfx için geliştirilecek motoru kullanacak çok atla deve farkı olmamasına rağmen bu kadar ortak buluyor adamlar.
Şimdi Tfx'in rakiplerine bir bakalım :
F-35 : Tfx ile aynı karakteristikte bir uçak değil . Eğer benzer birim fiyat bareminde olursa iki işide çok daha iyi yapabileceğinden teknik anlamda tfx tercih olur. Kimse bu kadar abd 'ye bağımlı ve hava-hava özürlü bir uçak almak istemez.
Kfx : Kesinlikle rakibi değil. Açın bakın Kfx 5. nesil olan modeli dahi çift motorlu bir f-35 adeta. Boyutları kanat açıklıkları bile benzer. F-35 ile Tfx arası bir baremde olur fiyatlar aynı seviyede olursa yine Tfx tercih sebebi olur.
Mitsubishi Atd-x =Kendi ulusal motorları ve uçak çok küçük ve sınırlı ayrıca kısıtlamalarıda var rakip değil.
Neden ?
Arkadaşlar Tfx bu üstte saydıklarımızdan çok daha uzun, geniş , güçlü motorlara sahip daha su-57, f-22 gibi bir uçak. Bu yukarıdaki uçaklrdan çok daha yüksek irtifaya, çok daha fazla yük kapasitesine, çok daha manevra kabiliyetine (özellikle tvc olursa motorlarda) ulaşabilecek bir uçak . Bekleyin ve görün ortaya en az
mach 2.0 55-60 bin feet irtifalı bir canavar çıkacak. Neden mi ? Benzer ağırlık ve motor itkisindeki rus uçakların performansına bakın anlarsınız.
Diğer yandan bir şey ilginizi çektimi bilmem Tfx en uzun uçaklardan birisi hatta 3 büyükler'den (su-57, f-22, j-20) hepsinden uzun. Bu uzunluğun baş sebeplerinden birisinin uçağın devasa uzun burnu olduğunu anlamışsınızdır. Tabi o burun temel kotil laz diye öyle uzun yapılmadı. Savaş uçaklarının burun çapları ne kadar büyük olursa o kadar fazla gan transistörüne sahip aesa radarları sığabiliyor. Bunlarda ne kadar fazla olursa o kadar uzun menzilli ve düşük rcs'li uçakları uzaktan tespit şansı artıyor. Tfx'in yüksekliği de yine en yüksek olduğundan (6 metre yani) bu uçağın burun çapı çok fazla olacak ve en fazla gan transistörüne sahip 5. nesil uçak olabilir. Buda gelişmiş gan teknolojimiz düşündüğünde uçağın radar kabiliyetinin belkide 5. nesiller arasında bir numara olmasına sebep olabilir. Zaten meteor gibi ultra uzun menzilli bir bvr füze'yi envanterde tutması bu uçağın çok uzun menzillere nokta hassasiyetinde bvr atma amaçlı olduğunu öne seriyor. Bu da yine üstteki uçakların önüne koyar.
Diğer rakipler ;
Fcas : Tfx'den bir 10 sene sonra envantere girecek ancak ben bu uçağın tfx'e göre çok daha maliyetli bir uçak olacağını düşünüyorum. Adamlar dandik bir male'yi bile 200 milyon birim fiyata maal ettiler. Birde ellerindeki motor şu an snecma m88 fransızlar başka motor koydurmazlar bu m88'i de en fazla ingilteresiz ne kadar geliştirebilirler ki ? en fazla tfx'e eş bir motor olur buda uçağın fiziksel özelliklerini tfx seviyesine sınırlar.
Tempest ; Rahat Tfx'den 15 sene sonra tam anlamıyla filolara girecek bir uçak tfx'den daha iyi olabilir ancak daha ucuz ve battle proven olamaz. Tfx satış başarısı yakalarsa tfx'in blok 2 modelleri vs. bunun karşılığı olur ve daha güvenli bir liman olur.
---------------------------------------------------------------
Şimdi geldi kim alır bu Tfx'i meselesine. Şimdi arkadaşlar biz projede İngiltereyi ne kadar fazla kullanırsak ve işbirliğine gidersek bizim için o kadar karlı ve o kadarda güvenli bir uçak olur. Çünkü bae demek güven demek bae'nin bu uçaktan mühimmat (meteor, asraam) , motor ve bazı alt parça ve lisans üzerinden para kazanacak olması demek bizim bu uçağı batı paktında satabileceğimiz ülke sayısını arttırır. Benim aklıma gelen ilk partnerler Brezilya Pakistan, Ukrayna Avustralya, Kanada, Katar, Malezya(Endonezyanın kfx'ine karşı), Azerbaycan, Türki Cumhuriyetler.
Şimdi burada iki sorun var. Bunlar ;
1- Avustralya ve Kanada Ne Alaka ?
Eğer F-35'i Amerikanın modern F-16 projesine benzetirsek bu iki ülke daha çok çift motorlu uçak tercih eden ve zamanına göre blok 30'dan bir kuple önde f-18'i ve super horneti tercih eden iki ülke. Ayrıca Kanadalılar sadece tek işi yapabilen bir F-35'e o kadar para vermeyi çok buldular. Onun dışında bu iki ülke de İngiltere ve kraliçeye bağlı ülkeler. Eğer İngiltere burdan ekmek yiyecekse bu ülkeler projeye katılabilir. Tempeste kadar stop gap kullanırlar. Bu ülkeler'den birisi alırsa eğer tfx'i avrupada da danimarka, finlandiya, portekiz, polonya gibi ufak alıcılar çıkabilir.
2- Bae doğu paktındaki ülkelerin motoru kullanmamasını isteyebilir ?
Evet bu olabilir. Hani satışta sıkıntı olmasada direk ortak olarak projeye girmelerine sıkıntı yaratabilir. Zaten biz nasıl doğu uçağı alamıyorsak tfx'ide bu doğu altyapılı ülkelere satmakta zor olacaktır. Bu yüzden Pakistan ve Türkiye Ana yükleniciliği ve Katar, Azerbaycan, Ukrayna, Türk Cumhuriyetler'in alt yüklenici olacağı Çin/ Rus Motor ve aviyoniklerine sahip bir Tfx projesi olabilir. Keza pakistanında kendi milli 5.nesil uçak projesi içinde başka şansı yok . Çünkü diğer alternatif J-31 üzerinden şekillenecek bir uçak onlara yetmez keza j-31 kısa hafif, düşük güçte motora sahip degredad bir uçak . Muhtemel bir hindistan 5. nesil uçağı ile boy ölçüşemez.