Ya şimdi arkadaşlar objektif bakarsak bunun b partisiyle a partisiyle alakası yok. Her iki tarafta ona milli ve yerli der. Kimse ona bae'den teknolojik destekle geliştirilen yabancı katkılı uçak demez. Yani ben askeri tarihçiyim. Muhalefetin bilmem ne zamanında yerli uçak fabrikası dedikleri olayda mesela nuri demirağın bir sürü yabancı mühendisi vardı. Uçakları Alman motorları kullanıyordu. Yine kayseri uçak fabrikasında tasarlanan meşhur thk-16 mehmetçik jet uçağı fransız motoru kullanıyor ve büyük ölçüde polonyalı mühendisler tarafından tasarlanmıştı. Onuda geçelim aha Amerika her yere yerli abramslarıyla gidiyorlar trump'a sor yerli der amma velakin alman topu ve israil trophy aks kullanıyor. Dönün Korelilerin japonların gemilerine bakın alt sistemler komple yabancı.
Bence biz en sıkıntısız konuda bae'den yardım alıyoruz . Tasarım . Sana on sene sonra sana tasarım vermeyceğim diyemez ki. Sen o uçağın görev bilgisayarlarını dahili hedefleme ve ew sistemlerini , radarını , chaff flare , fly by wire , mühimmat , kask, glass cockpit, iniş takımları vb. sistemleri yerli koyuyorsan . Montajını'da yerli yapacaksan ama daha önce tecrüben olmadığı motor ve uçak tasarımı konusunda yetişmiş iş gücü olmadığından bae'den yardım alman gayet normal. Kaldı ki motoruda ortak tasarlıyor ve bağımsız üretme ve pazarlama modeliyle elde edeceğiz trmotors sağolsun. Ne yapmamız lazımdı yani motor tasarlanıp bittikten sonra mı uçak geliştirseydik ? Motor muhtemelen bir ilk 3-4 filo sonrasına yetişir.
Öyle bir bahsetmişsiniz ki sanki ingiltere bize savaş uçağını yaptırıyor. Sonra kendisi ürettirip beleşe uçuracak. E teknoloji devi Kore Lockheed Martin olmasa ne Fa-50 yapabilirdi ne Kf-x. Amerika şimdi kf-x'mi alacak. Ha britanya Tf-x almak isteyebilir mi ? İsteyebilir. Ama uçağın mülki hakları bize ait . Kendi istedikleri kanfigürasyon'da bir uçak yapar ister kendi tesislerinde ister onların tesislerinde yaparız.
Ha tabi bae'nin bu işte aktif olması eğer isterlerse kendilerine 5. nesil stealth savaş uçağı yapmada daha maliyetleri ve zamanı düşürür ama buda bu tarz firmaların bu işlere girmelerinin nedeni. Yoksa nerede bulacaksın. Saab bence güvenli liman değil. Şimdi teknolojik katkı yapabilecek ortak arıyoruz. Hani bazı çözülmesi gereken işleri paslayabileceğimiz bir ortak. Öyle katar gibi falan değil. Mesela saab, mesela embraer. Güzel bir konsorsiyum olur. Ve bu firmalar bae güvencesine gelir. Çünkü kendileri dahi bu tarz bir uçaı yapmak konusunda tai kadar cesur değil.
Şunu unutmayalım . Daha çok bütçe + Daha fazla mühendis = Güvenli proje = Daha kısa geliştirme süresi.