A-10 Thunderbolt II ModernizasyonuABD Hava Kuvvetleri (USAF)'nin A-10 tipi yakın ateş destek/saldırı uçaklarının modernizasyon ihalesi ile yükümlü ana yüklenici Boeing ile birlikte üç firma, 242 adet Fairchild A-10 Thunderbolt II uçağını modernize ediyor.
1975-1986 yıllarında USAF için toplam 713 adet üretilen A-10 uçaklarının kullanımda kalanları, faydalı kullanım limitlerini zorlamaya başlamışlardı.
Muharebe ortamlarında doğrudan yakın destek taarruzu maksatlı başka bir “safkan” uçağı bulunmayan USAF için, Boeing firması 2 Milyar Dolarlık bir modernizasyon projesi ile ihalelendirilmişti.
Son bir gelişmeyle, TLCP (Thunderbolt Life-Cycle Support) adlı modernizasyon projesi için yine 1.6 Milyar Dolarlık bir ek bütçe ayrıldı.
Böylelikle 242 adet A-10 uçağı, önümüzdeki dört yıl içinde, 2013 yılına kadar 3.6 Milyar Dolara modernize edilecek.
Söz konusu TLCP Projesi, uçağın gövde ve kanatlarının yapısal açıdan yenilenmesinin yanında, kokpit, aviyonik, atış kontrol ve tüm alt sistemlerin modernizasyonu ve yeni silah/mühimmat sertifikasyonunlarını da kapsıyor.
Bu kapsamlı modernizasyondan ve upgrade projesinden sonra A-10 uçaklarının en az 20 sene daha kullanımı planlanıyor.
Böylelikle, zamanının çok ilerisinde bir konsept olan ve 70’li yılların başında tasarlanan A-10 uçağı, aktif görev açısından 2030’lu yılları görecek.
Türkiye’ye de teklif edilmişlerdi:
1992 yılındaNATO Güney Kanat Yardımı kapsamında uygun fiyata 40-50 adedi Türkiye’ye de teklif edilen A-10’lar, yapılan teknik incelemeler sonucunda bu uçakların yaşları ve açık depolama sonucu kullanılabilir hale getirilebilmesinin zor, zahmetli ve maliyetli olacağı yanında, standartların dışında (30 mm makinalı top, motorlar) parçalarının olması gerekçesiyle söz konusu teklif kabul görmedi.
Teklif kabul edilseydi, hizmet ömrünü yarılamış iki filoluk bir kuvvet için ülkemizde yeni bir altyapı yatırımı yapılması gerekecekti.
Ayrıca, uçakların Türk Hava Kuvvetleri’nde mi yoksa Kara Kuvvetleri’nde mi görev yapacağı gibi garip tartışmalar da yaşanmıştı.
Uygun şartlar mevcut olsaydı, Türkiye dünyada ABD’den sonra bu uçakları kullanan ikinci ülke konumunda olacaktı.
Dolayısıyla A-10 uçakları bugün sadece ABD tarafından kullanılmaktadır.
A-10 hakkında bazı teknik bilgiler ve dipnotlar:
ABD‘nin, Texas Eyaleti’nin, San Antonio konuşlu bir firması olan, zamanın Fairchild Republic firması tarafından (şimdi Northrop Grumman) 1975-1986 yıllarında üretilen 713 adet A-10 Thunderbolt II:
Burnundaki döner topundan dolayı askeri çevrelerce pratikte Warthog (Düğmeli Domuz) yakıştırması yapılan A-10 uçağı, komplike olmayan yapısına rağmen, düşük irtifalar için tasarlanmış, son derece efektif, nokta atışı yapabilen iki jet motorlu bir hava-yer amaçlı yakın destek taarruz uçağıdır.
A-10 dünyada sadece ABD tarafından kullanılmaktadır.
30 mm’lik top mermileri, zırh delici fakirleştirilmiş (indirgenmiş) uranyum alaşımlıdır (DU).
Bir saniyelik bir makinali top ( 30 mm) salvosuyla, isabet halinde, bilinen hemen tüm tank ve zırhlı araçlar delinebilmektedir.
General Electric yapımı GAU-8/A Avenger Gatling otomatik döner topu (30 mm);
Harekat yarı çapı: 1000 km (saldırı) ya da 460 km (yakın destek) + 2 saat sıcak bölgede bulunabilme;
2 x Turbofan itiş gücü, kN olarak 2 x 40,3 = 80,6 kN;
Pilot icin ACES II tipi kurtarma/fırlatma koltuğu bulunur.
İkinci Körfez Savaşı sırasında (1991) A-10′lar destan yazmışlardır:
148 adet A-10 tarafından icra edilen toplam 8 077 sortide, Irak Ordusu’na ait:
1000 tank
2000 askeri araç ve
1200 top ve obüs
A-10′lar tarafından tahrip edilmiştir.
148 adet A-10 uçağının, 8 077 sorti için kalkülü yapılan A-10 kayıp tahminlerinin aksine, sadece beş adet A-10 kaybedilmiş, yerden açılan ateş sonucu isabet alan bir A-10 uçağı, kanadının üçte birini kaybettiği halde üssüne geri dönmeyi başarmıştır.
A-10′lar 1999 Kosova harekatı yanında, 2001 yılında Afganistan ve 2003 yılında tekrar Irak semalarına dönerek, Üçüncü Körfez Savaşı sırasında da kullanılmışlardır.
Uçağın kızılötesi (IR) güdümlü füzelere karşı az zaafiyet vermesi, iki adet TF-34-GE-100 turbofan jet motorunun, uçağı atipik dizaynı, yani gövde üstünde olmasından, dolayısıyla yere karşı daha az ısı potansiyeli sunmasından kaynaklanmaktadır.
• Sistem ve zırhı sayesinde hayatta kalma olasılığı yüksektir. Hasara karşın pilotun uçağı üsse geri döndürebilecek şekildeki dizaynı ve görev yükü/menzili uçağın dikkat çeken unsurlarıdır.
• Pilot kabininin etrafı 38 mm kalınlığında titanyum zırh ile kaplıdır. Uçağın tamamı zırhlı değildir, zırh uygulaması sadece kokpit ve yakıt deposu için söz konusudur.
• Uçağın dizaynında performanstan çok alçak irtifa (300 m) seyirlerinde yerden açılacak ateşe karşın hedefin imhası ve üsse dönme esas alınmıştır. Bu özellikleri kullanıcı pilotların uçağa güven duymasını ve hedefe giderken konsantrasyonunun korunmasını sağlar.
• 1991 yılındaki Körfez Savaşı’nda bazı A-10 uçaklarında, gövde ve kanatlarda 30 cm civarında uçaksavar mermi delikleri olmasına karşın uçaklar üsse geri dönebilmiştir.
• İki adet General Electric TF34-GE-100 turbofan motoru taşımaktadır. Bu motorların her biri 9.565 libre gücündedir.
• Motorlar gövde üstündedir ve birbirinden ayrılmıştır. Böylece yerden gelebilecek saldırılara karşı hasar görmemesi amaçlanmıştır.
• Motorlardan biri isabet alsa dahi, diğer motor göreve devam edebilmektedir.
• Motor sesi çok değişiktir, hafif bir ıslık sesini andırır. Bu da uçağın saldırı anında erken fark edilmemesini sağlar.
• Motorlar düşük seviyede ısı yaydıklarından Stinger ve SA-7 (Strela-2) gibi yerden atılan ısıya duyarlı kızılötesi güdümlü füzelerin takibini zorlaştırır.
• Soğuk Savaş döneminde T-62 tanklarının zırhlarını orta irtifadan delmek için geliştirilen 30 mm’lik GAU-8A/Gatling Makinalı Topu uçağın en etkili silahıdır.
• Söz konusu makaralı döner top, 7 namluludur ve her biri 0.43 kg - 0.75 kg ağırlığında toplam 1.350 adet mermi kullanır. Bir saniyelik salvo atışla 6.5 kilometreden tank ve zırhlı araç imhası yapabilir, pilotun seçimine göre dakikada 2100-4200 mermi atabilir.
• Gatling topunda kullanılan 30 mm çaplı mermiler yukarıda da dile getirildiği gibi fakirleştirilmiş uranyum alaşımlıdır. Hedefe isabet eden her mermi bir bomba etkisi yaparak patlar.
• Dakikada 3900 mermi modu, havadan yağan bir sağnak bomba yağmuru gibidir.
• A-10 ayrıca ALQ-131 elektronik harp (ECM) podu ve LITENING AT/Sniper XR hedefleme podları da taşımaktadır.
• NVIS (Gece Görüş Sistemi) de A-10 Thunderbolt II uçağının sahip olduğu sistemlerden biridir. Bu sistemle uçaklar gece karanlığında da zırhlı, sert, yarı sert ve yumuşak her türlü yer hedefrine baskın saldırısı düzenleyebilmektedir.
Kaynak:SavunmaSanayi.net